Mẹ thì thích làm theo ý mẹ, con cũng thích làm theo ý con... nên đã tùy bản ngã tham sân si chứ không tùy duyên thuận pháp. Tùy duyên thuận pháp tức tùy vào mỗi hoàn cảnh hoặc mỗi tình huống cụ thể ở mỗi lúc mỗi nơi mà sống hay ứng xử cho đúng tốt hợp với lẽ thật tự nhiên (chân đế) và tuân theo luật định xã hội (tục đế). Muốn sống được như vậy thì cần phải thận trọng, chú tâm, quan sát chính mình và cuộc sống để thấy ra đâu là chân đế đâu là tục đế mới có thể tùy nghi ứng hóa được. 

Bệnh tiểu đường không phải là không ăn đường. Đôi khi bị hạ đường huyết người bệnh cần phải có gì ngọt để ăn. Quan trọng là người bệnh biết rõ khi nào cần ăn khi nào không, và liều lượng như thế nào cho đúng chứ nếu con không cho mẹ ăn đường khi cần thiết là cũng sai đó. Nhiều người quá sợ bị tiểu đường nên cử ăn đồ ngọt, đó cũng là một sai lầm vì khi cơ thể thiếu chất ngọt sẽ sử dụng đường dự trữ, do đó đường bị cạn kiệt và điều này cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh tiểu đường.

Người bệnh đang ở tình trạng thực vật không hẳn là không biết (vô tri) như con tưởng. Con nói gì người bệnh vẫn có thể hiểu được. Con nên để người bệnh thật yên tĩnh. Có thể mở băng Kinh (hoặc con tự đọc) thật nhẹ cho người bệnh nghe. Đừng đọc lớn hay mở Kinh lớn quá vì có thể làm người bệnh khó chịu. Con hãy rải tâm từ thật dịu dàng mát mẻ đến người bệnh, vì người bệnh có thể cảm nhận được tình thương yêu của con. Nhưng cái chính thầy muốn nói là con nên lắng nghe lại mình để thấy rõ những cảm xúc tiêu cực bên trong. Nếu con không tự hóa giải được những tiêu cực nơi chính con thì sẽ không giúp được gì cho ai cả, thậm chí còn làm cho vấn đề phức tạp hơn, vì những lo âu, phiền muộn của con có thể gây rối loạn cho người bệnh.    

Sinh, lão, bệnh, tử không phải là trở ngại. Trở ngại là ở thái độ của chúng ta đối với quy luật sinh-trụ-dị-diệt ấy. Đau khổ xuất phát từ ý niệm "ta" và "của ta", đưa đến dính mắc và chấp thủ. Thực ra, chính sinh, lão, bệnh, tử giúp chúng ta thấy rõ bản chất vô thường, khổ, vô ngã trong quy luật tất yếu và tự nhiên của đời sống. Hãy khuyên người bệnh lắng nghe cơn đau của mình, đừng phân tâm lo nghĩ gì khác, vì một sự lắng nghe trọn vẹn sẽ giúp người bệnh trầm tĩnh sáng suốt hơn.

Thương yêu, chăm sóc người thân bị bệnh là điều cần thiết, nhưng vẫn phải loại ra ngoài sự lo âu, sợ hãi, luyến lưu, thương tiếc... để bình tĩnh đối diện với sự thật, để lặng lẽ nhìn lại chính mình xem nguyên nhân của khổ đau, sợ hãi đến từ đâu, nó có bản chất ra sao, chứ không phải chỉ lo lắng hay cầu mong thay đổi tình thế. Thay đổi tình thế không quan trọng bằng thay đổi thái độ nhìn nhận vấn đề. Đây chính là cơ hội giúp con giác ngộ sự thật.

Có một số lá thư trong Thư Viện đề cập đến bệnh lý này, con nên vào đọc để hiểu thêm kinh nghiệm của một số bạn về chứng hưng cảm và trầm cảm này. Trước hết con không nên vội tìm cách đối trị, mà nên nhẫn nại lắng nghe, quan sát trạng thái con đang trải nghiệm dù đó là hưng cảm hay trầm cảm. Qua cách chiêm nghiệm này con sẽ hiểu ra nguyên nhân, bệnh trạng và cách điều chỉnh các trạng thái lưỡng cực này. Nguyên tắc phổ quát để xử lý là khi rơi vào trạng thái hưng cảm thì con nên thư giãn buông xả cho ý và khí ổn định lại. Ngược lại khi rơi vào trạng thái trầm cảm thì con nên hoạt động sao cho thân tâm hoan hỷ phấn chấn lên để không bị trì trệ, ví dụ như tập thể dục, dạo chơi, bơi lội v.v...

Ngoài ra, con cần sự tư vấn của một bác sĩ chuyên khoa về loại bệnh này để dùng thuốc hỗ trợ thêm. Cách trị liệu theo phương pháp phân tâm học cũng nên dùng đến, vì trong bệnh này yếu tố tâm lý rất quan trọng. Có nhiều trường hợp chỉ cần giải tỏa sự ám ảnh hay áp lực tâm lý là bệnh khỏi ngay.

Nếu con chánh niệm tỉnh giác đúng đắn và tự nhiên thì không thể vì vậy mà mất ăn và gầy đi được. Nhiều người nhờ chánh niệm tỉnh giác mà hết bệnh và khỏe ra. Vậy trường hợp con gầy đi có thể do 2 nguyên nhân: Một là do cơ thể con đang có vấn đề, không liên quan đến việc tu tập của con. Con nên đi bác sĩ khám để chẩn bệnh và để được tư vấn cách chữa trị. Hai là do con căng thẳng quá nên thần kinh thực vật bị yếu đi, do đó con không thích ăn. Ngược lại nhiều người hành thiền thấy mau đói bụng và ăn nhiều hơn bình thường. Nếu do căng thẳng thì có thể bắt nguồn từ những năm học đại học con đã cố gắng học hành quá sức, sau đó nếu con hành thiền đúng thì lẽ ra có thể giải tỏa được những căng thẳng đó dễ dàng, nhưng con lại gầy đi làm mọi người lo ngại. Vậy phải chăng con đã cố gắng hành thiền hơi quá?

Chánh niệm tỉnh giác là một động tác hoàn toàn tự nhiên, thậm chí nó chỉ là một thái độ rỗng lặng trong sáng nên không cần một chút dụng công nào để cố gắng tạo tác gì cả. Nó làm cho tâm trí hồn nhiên thoải mái thì sao con lại mất ăn và sút cân được? Lão Tử nói: "Hư kỳ tâm thực kỳ phúc" nghĩa là tâm nên rỗng lặng trong sáng, còn bụng thì phải ăn đầy đủ. Nếu con để bụng biếng ăn, còn tâm thì cứ đầy ắp cả những nỗ lực tu tập thì đã đi ngược lại với nguyên lý "không, vô tướng, vô tác" mà Phật dạy rồi đó. Con đừng để cho người nhà con nói tại hành theo pháp thầy mà gầy đi đó nha, thầy còn mập ra nữa đó. Hãy sống thật tự nhiên với tâm tĩnh lặng trong sáng, ăn uống cho điều độ, tập thể dục trong chánh niệm tỉnh giác thì con sẽ phục hồi sức khỏe nhanh thôi.

Lúc này con chưa nên đi tu, hãy ở nhà làm cho tốt để chứng minh cho mọi người trong nhà tin rằng tu sẽ tốt hơn chứ không phải xấu đi như họ tưởng. Nhớ ăn, ngủ và tập thể dục điều độ. Cái gì sai thì nhận là sai để điều chỉnh nhận thức và hành vi cho đúng tốt thì con có thể lấy lại niềm tin nơi mọi người, nhất là cha mẹ, nếu cha mẹ không cho đi tu thì đi không được đâu.