Ôm đứa con gái đã lạnh như băng vào lòng, tinh thần của Lưu Dục hoàn toàn sụp đổ. Đưa đứa con gái “ngốc” này vào trường đại học nổi danh toàn quốc, sau lại tìm đủ cách để con gái làm việc tại phòng luật sư nổi tiếng, người mẹ đã hao tổn hết bao nhiêu tâm huyết! Thế mà, con gái tốt nghiệp mới được 1 năm, lại dùng cách như vậy để “báo đáp” ân tình của mẹ đây…

Lưu Dục hiện đã 50 tuổi, là một trong những người hiếm hoi sau khi tốt nghiệp chính quy được giữ lại giảng dạy, so với những người đồng trang lứa, vì thành tựu dạy học nổi bật mà đạt được những thăng tiến đặc biệt. Năm 35 tuổi, bà đã được phong làm giáo sư, đảm nhiệm chức phó Chủ nhiệm hệ quản lý đại học Công thương Đại Liên, là cán bộ cấp trung và giáo sư trẻ tuổi nhất ở trường lúc bấy giờ. Chồng là Lương Quân, nhân viên công vụ, đến nay đã ở vị trí cao cấp. Cả hai vợ chồng, thành tựu sự nghiệp đều khiến rất nhiều người hâm mộ, thậm chí ghen ghét.

Năm 1984, Lưu Dục sinh hạ con gái, tên gọi là Lương Tố Tố. Bà nói với chồng: “Con của chúng ta nhất định phải là người ưu tú so với người ta”.

Thế nhưng, biểu hiện của con gái lại khiến Lưu Dục ‘mở rộng tầm mắt’: 1 tuổi 7 tháng rồi, con nhà người ta đã đến lúc muốn chạy được, trong khi đó, Tố Tố đi còn chưa vững.

Không những vậy, khả năng ngôn ngữ của Tố Tố cũng phát triển chậm, con người ta đã nói “A dì, bà bà” rồi, còn Tố Tố cả “ba ba, mẹ mẹ” cũng không nói được. Biểu hiện của con gái khiến Lưu Dục phải nén giận.

Sự việc thật sự làm cho Lưu Dục thất vọng là khi Tố Tố bắt đầu học tiểu học. Mỗi cuộc thi, những đề thi cần động não một xíu thôi, Tố Tố không bao giờ làm được.

Vì thế, để con gái thông minh ra, Lưu Dục mua trọn những thực phẩm có lợi cho não, ép Tố Tố ăn đủ loại thuốc bổ mỗi ngày. Thế nhưng, thành tích học tập cũng không đi lên, con gái lại trưởng thành sớm. Cuối cùng, nhờ một người bạn là bác sĩ hết sức đề nghị, Lưu Dục mới ngừng “công trình bổ não” cho con gái.

Thế nhưng, bà cũng không vì thế mà ngưng việc chế tạo “công trình ưu tú” với con gái, bà lấp đầy hết thời gian rảnh của con gái, mời tất cả giáo viên các môn phụ đạo 1 kèm 1 cho con gái.

Kết quả của việc mời giáo viên kèm tất cả các môn, học kỳ đầu năm thứ 5 tiểu học, Tố Tố lần đầu tiên thi đứng đầu cả lớp.

Tố Tố được giáo viên chọn làm “ngựa chiến” đi tham gia vào cuộc thi trí lực toàn khu vực. Trong cuộc thi, Tố Tố một lần ấn chuông trả lời câu hỏi cũng không có, bởi vì cô bé nghe còn không hiểu đề, trong khi bạn học của cô đã biết rõ đáp án rồi.

Về sau viết trong quyển nhật ký, Tố Tố hồi tưởng lại chuyện này, trong lòng vô cùng xúc động:“Tôi phản ứng chậm, trong hoạt động đoàn đội luôn là kẻ ngáng chân kẻ khác; thế nhưng, mẹ lại không chịu thừa nhận điểm này, mẹ luôn cho rằng mẹ và ba đều là tinh anh, dựa trên gien di truyền, sao tôi có thể không thông minh cho được? Cho nên, cha mẹ tài giỏi cũng không nhất định là chuyện tốt, tôi không vui chút nào, họ cũng sống thật vất vả!”

Bá vương ngạnh thương cung, con mọt sách học được trường danh tiếng

Mùa hè năm 1997, Tố Tố phải vất vả lắm mới lên được trường cấp 2, Lưu Dục dùng hết tích lũy trong nhà, mời tất cả các thầy dạy kèm tại nhà thuộc hàng nhất nhì thành phố Đại Liên cho Tố Tố. Đến cuối cùng, Tố Tố nhờ được huấn luyện chỉ cần nhìn được nửa đề thi đã biết rõ cách giải đề. Vì thế, mỗi cuộc thi, Tố Tố đều có thể đạt được thành tích trong top 5.

Cuối cùng, Lưu Dục đã hài lòng. Lúc cầm trong tay phiếu điểm của Tố Tố, bà nói với con gái:“Sự thông minh của con thật sự là nhờ mẹ cưỡng ép đào cho ra đó”.

Năm 2000, Tố Tố thi vào trường trung học đứng thứ 24 của Đại Liên. Kỳ thi tháng đầu tiên cấp 3, Tố Tố lại thất bại rõ ràng. Vì thế, giáo viên chủ nhiệm của Tố Tố đã nói chuyện nghiêm túc với Lưu Dục. Khi thầy giáo vô ý nói rằng có người hoài nghi Tố Tố là biết rõ phương thức ra đề thi mới có thể đứng thứ 24 trong kỳ thi trung học, Lưu Dục nổi trận lôi đình: “Tôi có thể căn cứ vào những lời này mà kiện thầy tội phỉ báng người khác!”.

Nói xong, bà quả thật là đã kéo người giáo viên này đến phòng thầy hiệu trưởng. Sau một phen đánh võ mồm, cuối cùng chủ nhiệm lớp Tố Tố phải nói xin lỗi Lưu Dục. Lưu Dục thừa cơ đề xuất với hiệu trưởng: “Chủ nhiệm lớp có thành kiến đối với Tố Tố như vậy thì không thích hợp làm giáo viên của con gái tôi; chuyện này tôi có thể không phản ảnh lên sở giáo dục, nhưng với điều kiện là phải chuyển Tố Tố lên lớp cao nhất (6)”.

Lớp cao nhất (6) là lớp chọn, vậy là Tố Tố vốn dĩ không theo kịp các bạn lại được chuyển vào lớp chọn. Không đầy một tuần lễ, Tố Tố trước giờ đối với mẹ “nói gì nghe nấy” nói: “Con muốn nghỉ học”. Lưu Dục nghe xong, tròng mắt trừng ra. Tố Tố lại kiên định nói: “Những gì thầy cô giảng, con căn bản nghe không hiểu được; chương trình trường cấp 3 đối với con mà nói, thật sự rất khó; con muốn đến trường học nghề, sau này làm việc ở viện dưỡng lão”. Những lời của Tố Tố thiếu chút nữa làm Lưu Dục nghẹn chết.

Lương Quân định thuyết phục Lưu Dục tôn trọng lựa chọn của con gái. Thế nhưng, Lưu Dục phản ứng rất mãnh liệt: “Những đứa khác kém Tố Tố của chúng ta gấp vạn lần cũng có thể vào đại học, sao nó không thể chứ? Tôi nói cho ông biết, Lương Quân, trừ phi ngày mai tôi chết, nếu không, tôi nhất định phải cho Tố Tố lên đại học, hơn nữa phải là trường nổi tiếng”.

Trời xanh không phụ lòng người. Năm 2003, Tố Tố thi vào học viện kinh tệ luật dân thương, đại học chính trị và pháp luật Trung Quốc. Cầm thư thông báo trúng tuyển, Lưu Dục khóc lớn một hồi. Lương Quân đối với Lưu Dục càng cảm kích: “Nếu như không phải em, con gái ta đã bỏ đi rồi”.

Đốt cháy giai đoạn, kết cục thương tâm

Cuộc sống đại học mở ra một cánh cửa khác cho Tố Tố, cô hy vọng không có sự sắp đặt của mẹ, cô có thể thỏa thích tận hưởng cuộc đời sinh viên. Thế nhưng, sự thật rất nhanh đập tan hy vọng của Tố Tố. Học kỳ thứ nhất chấm dứt, cả lớp, Tố Tố là người duy nhất không đạt được tiêu chuẩn.

Do đó, cuộc đời sinh viên trôi qua giống y như thời cấp 3, ngoài việc học tập thì vẫn là học tập. Cô viết trong nhật ký dùng từ “đáng thương” để hình dung ra chính mình cùng mẹ cô: “Mẹ thông minh sinh ra một đứa con không thông minh, không chịu chấp nhận hiện thực, đáng thương; đứa con không thông minh có một người mẹ thông minh, bị thúc ép chín sớm, đáng thương”.

Lúc ăn cơm kết thúc năm thứ 4 đại học, Tố Tố uống rất nhiều rượu, đến khi cô phát biểu cảm nghĩ khi tốt nghiệp, những lời cô nói khiến nhiều bạn học ngân ngấn nước mắt: “Tốt nghiệp rồi, điều mọi người vui sướng nhất là cuối cùng có thể hòa vào xã hội, tự lực cánh sinh; mà tôi vui nhất là có thể không cần học nữa; 16 năm học học kiếp người thật quá mệt mỏi, mệt mỏi đến nỗi rất nhiều lần tôi không muốn sống nữa…”

Lưu Dục nhờ đủ loại quan hệ, kiếm cho Tố Tố một chỗ làm ở một phòng luật sư chuyên tố tụng về hải quan. Cấp trên của Tố Tố là một luật sư vô cùng nổi tiếng trong ngành, đối với cấp dưới yêu cầu vô cùng nghiêm khắc.

Ngày đầu tiên đi làm, ông giao cho Tố Tố một nhiệm vụ, gửi cho một thân chủ Canada một bưu kiện thông báo tiến độ tố tụng, đồng thời cung cấp cho bên đó một phần tư liệu mới. Nhiệm vụ này đối với người khác mà nói có lẽ là rất nhỏ, nhưng đối với Tố Tố có chút khó khăn. Vì trình độ ngoại ngữ của Tố Tố cũng như ngành tư pháp về hàng hải không phải chuyên môn cô học lúc đại học, bên trong bưu điện cũng dùng rất nhiều từ cô không nắm được. Gặp lúc sếp đang bận rộn nhiều việc, Tố Tố đành xin đồng nghiệp giúp đỡ, thế nhưng lại được trả lời là: “Tôi bề bộn nhiều việc, cô nên tự biết việc mình cần làm”.

Tối đến, sếp quay trở về, Tố Tố đành phải báo lại tình hình thực tế, sếp có chút tức giận: “Cô biết không làm được, tại sao không nhờ người khác? Cô biết chậm trễ một ngày, tổn thất bao nhiêu tiền không?”  Tố Tố nói đồng nghiệp không chịu giúp, sếp càng phát hỏa: “Cô bình thường không chú ý kết giao, người ta dựa vào cái gì mà giúp cô? Hay là muốn tôi dạy cô làm thế nào để xin người khác giúp đỡ?”

Tố Tố rốt cục không ngăn được dòng nước mắt, cô có thể cảm giác được rất nhiều đồng nghiệp từ bên ngoài trông thấy sự việc diễn ra trong phòng, trong đầu Tố Tố sinh ra một ý nghĩ: Trong văn phòng sẽ không có ai thèm nhìn đến cô.

Về đến nhà, Tố Tố nói với mẹ: “Mẹ, con không muốn làm ở đó nữa, con căn bản là làm không được”. Lưu Dục nghe xong phát hỏa lên: “Con đường đường là một sinh viên tốt nghiệp đại học chính luật, mới có làm việc một ngày, đã nói những lời như vậy, không thấy mất mặt sao?”

Và cứ như thế, dù Tố Tố không hề mong muốn, nhưng cũng không khỏi phục tùng sắp đặt của mẹ.

Ngày 25/12/2007, ở văn phòng tổ chức tiệc Giáng Sinh, rất nhiều người đều muốn xem cô thể hiện tài hoa, nhiều người tranh thủ cơ hội, đều thể hiện đủ loại bản lĩnh xuất chúng. Thế nhưng, khi người dẫn chương trình gọi đến Tố Tố, cô xấu hổ đứng trên khán đài, thật sự không nghĩ ra chính mình có năng khiếu gì để thể hiện, cuối cùng, cô đành đọc một bài thơ Đường mới giải vây được. Tố Tố rõ ràng cảm giác được, kể từ ngày đó, cô hoàn toàn biến thành người vô hình trong văn phòng, “có cũng được, không có cũng không sao”, sống vậy thì còn ý nghĩa gì nữa? Một lần nữa, cô muốn nghỉ việc, muốn về quê làm một cô giáo.

Thế nhưng mẹ cô lại lần nữa cắt đứt ý nghĩ của cô: “Ở lại một công ty tốt, con mới có thể tìm được một người có điều kiện tốt một chút. Con yên tâm, chỉ cần con không bỏ việc, làm mất thể diện ba của con, công ty này vĩnh viễn không thể sa thải con được”.

Cuối cùng, vào một buổi chiều, Tố Tố từ lầu 21 nhảy xuống, chết ngay tại chỗ. Mấy ngày sau, Lưu Dục mới phát hiện ở hộp thư một lá thư Tố Tố gửi đến trước khi tự sát, nội dung rất ngắn gọn: “Ba mẹ, con luôn hy vọng có thể trở thành người mà ba mẹ mong muốn, thế nhưng rốt cục thì con không thể làm được. Con rất mệt, cả đời con sống trong vòng luẩn quẩn không thuộc về con, người khác ưu tú xuất chúng bao nhiêu chỉ làm sự ngu dốt của con càng hiện rõ bấy nhiêu. Thật mệt mỏi, con muốn nghỉ ngơi, có lẽ ở thiên đường là nơi dung chứa một người giống như con, không thông minh, nhưng sống rất vui vẻ, thoải mái”.

Những lời này làm cho Lưu Dục rất lâu không thể nào bình ổn. Khi nhận lời phỏng vấn, người mẹ này rưng rưng nói: “Tôi đem chuyện xấu trong nhà bêu rếu ra ngoài đường, chỉ là muốn dùng cái chết của con gái đổi lấy sự thức tỉnh của các bậc cha mẹ. Người Thổ Nhĩ Kỳ có một câu ngạn ngữ: ‘Thượng Đế ngay cả một con chim ngu ngốc ông cũng chuẩn bị cho nó một cành cây thấp’, đây là một câu trong nhật ký của Tố Tố tôi đọc được. Thế nhưng, tôi hết lần này đến lần khác muốn nó trèo lên một cái địa vị cao kia vốn không thuộc về nó, kết quả là sao? Cuối cùng nó từ chỗ cao đó ngã xuống. Quay đầu nhìn lại, tôi không hy vọng nó hạnh phúc ư? Dùng tiêu chuẩn này mà đo lường, cái gì thành tích, cái gì trường học danh tiếng, một chút cũng không quan trọng nữa. Sống cuộc đời rau cháo qua ngày, chỉ cần nó vui vẻ, thì có gì mà không tốt chứ?”

(Mai Mai, dịch từ secretchina)