Trong khung ruột bao giờ cũng phải có hơi từ phản ứng lên men phế phẩm dưới bàn tay thúc đẩy của tập đoàn vi khuẩn, nấm mốc sống chực chờ thường trực trong lòng ruột. Nhờ có hơi mà ruột có độ căng vừa phải, độ căng thích hợp cho nhu động hòa hoãn của ruột già để phân nhờ đó được thải ra ngoài với số lượng và tiến độ khiến gia chủ thở phào nhẹ nhõm sau phút lên ngôi không có quần thần.

Nhưng chuyện gì cũng có giới hạn. Thiếu hơi đương nhiên không xong vì táo bón không mời cũng đến, nhưng quá thừa hơi cũng tai hại không kém vì vừa khổ thân gia chủ với cảm giác khó tiêu, chướng bụng, đầy hơi…, vừa gây trì trệ tiến trình tiêu hóa rồi dẫn đến rối loạn biến dưỡng. Tất nhiên chuyện gì cũng có lý do. Tùy theo bên địch - bên vi sinh có hại, hay bên ta - bên vi sinh hữu ích, bên nào mạnh hơn mà lượng khí thải trong lòng ruột thừa thải đến độ ứ đọng, hay vừa đủ để… xả hơi!

Thông thường, đầy hơi ít khi xảy ra nếu không có bệnh trên đường tiêu hóa, nếu gia chủ có chế độ dinh dưỡng cân đối, nghĩa là không thiếu nước, không thiếu chất xơ, cũng như nếu không vì thuốc kháng sinh khiến vi sinh phe ta bị diệt hàng loạt. Hơn nữa, phần lớn hơi trong khung ruột nếu đừng ứ đọng trong đó quá lâu, được hấp thu vào máu rồi sau đó được thải ra ngoài qua đường hô hấp. Nói thế có nghĩa là cơ thể chắc chắn không vui gì nếu hơi được đưa vào máu là hơi độc tích lũy trong khung ruột!

Đáng nói là ngay cả ở người khỏe mạnh, đầy hơi vẫn có thể xuất hiện rất thường nếu đối tượng dị ứng với thực phẩm nào đó mà không biết, thường gặp nhất với chất đường trong sữa và sản phẩm từ sữa khiến nạn nhân lưỡng đầu thọ địch vì vừa đầy hơi vừa tiêu chảy! Cũng không hiếm trường hợp là do gia chủ quá mạnh miệng với rau cải khiến lượng chất xơ lọt vào khung ruột thay vì nên thuốc lại trở thành món khó tiêu! Tình trạng này càng dễ rõ nét hơn nữa với bụng căng trướng chẳng khác mang bầu, với hơi xả ra đúng mùi xú uế, nếu gia chủ quen tiêu thụ các món dễ sinh hơi như củ hành, cải chua, bắp cải, trứng gia cầm, đậu…

May mắn cho “người tiêu dùng” là giải pháp trong đa số trường hợp đầy hơi lại không quá phức tạp. Người theo “tây” có thể dùng thuốc chứa simethicon. Nếu trong thành phần thuốc có thêm chất điều chỉnh nhu động ruột càng hay. Người ưa “đông” có thể áp dụng các phương pháp dưới đây: Chườm nóng vùng bẹ sườn bên phải và vùng quanh rốn; Xoa đều vùng bụng theo chiều kim đồng hồ từ bẹ sườn bên phải sang trái, xuống dưới, sang phải rồi trở về điểm xuất phát cho đến khi ợ hơi! Uống từng ngụm nước nóng có ít lát gừng tươi hay vài giọt dầu bạc hà; Chiêu ngụm rượu vang trắng có ngâm thì là sau mỗi bữa ăn.

- Thầy thuốc Tây Y thường phối hợp Simethicone do tác dụng kép, vừa ức chế sự hình thành các túi hơi mới trên niêm mạc đường tiêu hóa vừa gom góp các túi hơi đã thành hình rồi đưa ra ngoài cơ thể với Alverin citrat để tận dụng công năng điều chỉnh nhu động của cơ trơn dọc đường tiêu hóa của chất này để hơi trong khung ruột không bị kẹt xe bất ngờ do gặp chỗ co thắt thái quá.

- Thầy lang Đông Y ai cũng nằm lòng bài thuốc Bình Vị Tán với Trần Bì, Hậu Phác, Thương Truật, Cam Thảo nhờ tác dụng cộng hưởng gọi theo tiếng chuyên môn ngày xưa là “kiện tỳ ích khí” (tăng bài tiết mật, chống co thắt cơ trơn, hút hơi trong khung ruột) dành cho người ăn vừa xong là tức bụng, hay người đói cồn cào nhưng mới ăn ít miếng lại no ngang!

Trong mọi trường hợp đừng quên hai điều quan trọng nếu muốn đầy hơi đừng trở lại thăm viếng quá sớm. Đó là dùng trà atisô, hay bồ công anh, hay đại hồi 2 tuần liên tục sau mỗi bữa ăn bổ sung vi sinh đường ruột loại Acidobacillus hay Bifidum trong sữa chua, 1-2 lần trong ngày, cũng tối thiểu hai tuần liên tục.

Không nên xem thường đầy hơi. Không chỉ vì khó chịu cho mình và cho cả người lân cận. Đáng nói hơn nhiều là các loại hơi “độc” trong ruột là nguyên nhân dẫn đến dị ứng, đau đầu, mất ngủ… thậm chí ung thư! Chuyện đời xưa nay vẫn thế. Điều gì cần bỏ nên bỏ cho sớm. Vấn vương chỉ lắm ưu phiền!

(Bác sĩ Lương Lễ Hoàng)