Một câu chuyện của thời chưa ai biết gì về Computer hay Internet.

Ngày ấy, một thương gia bí ẩn đến từ Trung Đông bất ngờ ra một thông cáo tuyển vợ với hai điều kiện quái dị là người chấp nhận lấy ông phải tuyệt đối lìa bỏ mọi quan hệ liên lạc với bất cứ ai ngoài ông và điều thứ hai là dám theo ông đến cùng trời cuối đất mà không cần biết trước đó là đâu, cũng như sẽ làm gì, sống ra sao. Tất cả người đẹp sau khi đọc xong thông cáo trên đều lạnh người lắc đầu nguầy nguậy. Ai lại dại đến thế chứ, con người chứ đâu phải thứ gì… Thân gái dặm trường, biết đâu ông chồng kỳ lạ kia lại đem vợ tế thần ở chốn hoang đảo rừng sâu hay bắt làm chuột bạch cho một thí nghiệm tàn độc nào đó thì có mà tiêu một kiếp hồng nhan.

Vậy mà phút cuối cũng có một người đẹp đã liên lạc với người đại diện của ông thương gia. Nàng là một sinh viên xuất thân cô nhi viện theo chân các Sơ lưu lạc nhiều nước và tự nhận là không có tình thân, không quê hương và thậm chí hồi ức kỷ niệm với nàng cũng là một thứ xa lạ. Ông thương gia vui quá, tiệc tùng suốt mấy ngày để mừng mình tìm thấy báu vật. Người con gái ấy đẹp và rõ ràng chẳng giống ai trong đám quần thoa và đó chính là mẫu người mà ông ao ước.

Mười năm rồi ba mươi năm trôi qua, chuyện tình của người thương gia vẫn đẹp như trong mùa cưới. Tuổi già, hai vợ chồng ông về sống lặng lẽ ở một thôn trang bên Ý và ông đã mất trước bà mấy năm.

Một chiều kia ở nghĩa trang có hai người viếng mộ, một bà cụ và một người đàn ông trẻ tuổi, nhìn hệt mẹ con. Ngồi trên chiếc băng đá xanh rêu nằm cạnh dãy mộ, giọng người đàn bà đều đặn thong thả:

- Ngày con dắt Verona về ra mắt, mẹ chợt nhớ đến tờ thông cáo tuyển vợ của ba con ngày xưa. Mẹ đã muốn nói đôi điều với nó nhưng lại thôi. Bây giờ thời thế đã khác, mỗi người một phận, thôi thì cứ xuôi theo tự nhiên. Có chuyện này ngộ lắm, ngày ba con còn, mỗi lần nhắc lại ông đều cười đến chảy nước mắt. Ba con có chút ấn tượng xấu về phụ nữ qua mấy cô bạn gái trước lúc gặp mẹ. Thế là ông ra cái thông cáo quái gỡ kia để tìm một người vợ không tò mò, ít nói và không có quá nhiều quan hệ với thân nhân hay bè bạn. Chỉ vậy thôi. Còn mẹ, gốc cô nhi mà, mẹ đã hiểu thông cáo kia theo cách của mình nên gật đầu cái rụp để theo ba con. Nhiều người cứ bảo chắc tại mẹ nghèo nên liều mạng, nhưng chỉ có mẹ hiểu mình muốn gì, nghĩ gì. Sau này nghe mẹ giải thích, ông ấy nói, lấy bà coi như tôi cưới hết tinh hoa phụ nữ trên đời. Ổng nịnh đầm giỏi lắm, nhưng mẹ tin câu nói đó là thiệt, dù không dám nhận mình xứng đáng vậy.

Người đàn ông đang dõi mắt nhìn ra cổng nghĩa trang, nghe đến đây thì đưa mắt nhìn vào bà cụ như thôi thúc bà nói tiếp. Bà cụ hắng giọng khe khẽ, rồi chậm rãi bằng một giọng nói xa xôi như đưa  người quay về một dĩ vãng nào xa lơ lắc:

- Mẹ là cô nhi nên dĩ nhiên không thân thích, từ bé đã quen với những bất trắc, bất toàn. Đọc thấy thông cáo bắt mình không được tò mò chỗ sẽ đi là đâu, sẽ sống như thế nào, thì mẹ bật cười một mình. Có độc thân hay lấy ai ngoài ông ấy thì cuộc đời mẹ làm gì lại chẳng có những điều không thể ngờ trước. Chuyện huề vốn.

Điều kiện thứ hai là ngoài ông ấy thì mình không còn một liên lạc quan hệ nào với bất cứ ai, kể cả sự nắm níu một nơi chốn cũng là điều ông ấy không muốn. Cứ nhắm mắt theo ông là được. Ba của con muốn mẹ chỉ biết có ông ấy và chỗ hai người đang có mặt. Mẹ lại cũng hiểu điều này theo cách của mình. Chuyện quan trọng nhất đời chính là điều gì sinh tử nhất trong mỗi thời điểm, mỗi lúc mình chỉ có thể dốc lòng cho một chuyện hay một người thôi. Lăng xăng quá thường hỏng việc. Kể cả những bận lòng kiểu hồi ức nhiều khi cũng không phải điều cần thiết. Lắm lúc phải quên cho bằng được con người cũ của chính mình thì người ta mới học được những điều mới lạ. Điều kiện thứ hai này lại cũng là chuyện có nói thêm thừa. Thế là mẹ gật đầu không do dự. Hiểu được chừng đó thì những thói xấu thường thấy như tò mò, nhiều chuyện, hiếu sự sẽ không còn nữa. Ba của con thâm thúy chỗ này.

Gió chiều thổi lồng lộng qua nghĩa trang, nắng đã tắt từ lâu. Hai mẹ con bà cụ từng bước ra cổng. Sau lưng họ là một nấm mồ của một trong những người đàn ông may mắn nhất thế giới.

(Toại Khanh)