I. Đặt vấn đề:

Ăn uống là vấn đề sống còn của con người. Không ăn uống thì chết nhưng ăn uống sai lầm không có điều độ cũng sinh bệnh, đôi khi dẫn tới cái chết một cách nhanh chóng. Do đó câu “BỆNH TÒNG KHẨU NHẬP” (Bệnh theo miệng mà vào).

Đây là một vấn đề lớn khó thể trình bày hết qua một bài giảng. Do đó chúng tôi trình bày ở đây một số nguyên tắc về ĂN UỐNG, một BẢNG TỔNG HỢP CÁC THỨC ĂN được phân loại theo ÂM DƯƠNG và một số THỨC ĂN, THỨC UỐNG có hại cho sức khỏe. Và nếu ĂN UỐNG sai lầm sinh bệnh thì ĂN UỐNG đúng cách lại có khả năng trị bệnh.

II. Nguyên tắc ĂN UỐNG:

Tây Y cũng có đề cập đến vấn đề ĂN UỐNG trị bệnh nhưng lấy thước đo là Protein, Calorie, Vitamin… Đông Y Khác hơn, phong phú hơn và phức tạp hơn, đặt tiêu chuẩn đo lường là ÂM DƯƠNG, cho rằng HỆ THỐNG ÂM DƯƠNG QUÂN BÌNH là không bệnh.

Chúng tôi nghiên cứu cả hai lối ăn, hai loại thức ăn và có lối trùng nhau ở một số điểm như: Calorie, Protein tương đương với DƯƠNG TÍNH; ít Calorie, Protein tương đương với ÂM TÍNH. Điều này sẽ được trình bày trong BẢNG CHỮA BỆNH BẰNG THỨC ĂN do chúng tôi soạn thảo.

1. Nguyên tắc thứ nhất của ĂN UỐNG là điều độ và tiết chế, nhưng nên nhớ rằng nếu có người bị bệnh vì dư ăn thì cũng có người bị bệnh vì thiếu ăn.

2. Nguyên nhân thứ hai là ĂN UỐNG sao cho trong cơ thể được quân bình ÂM DƯƠNG. Ví dụ:

- Người tạng HÀN thì đừng ăn thức ăn mát.

- Người tạng NHIỆT thì tránh ăn thức ăn có tính nóng.

3. Nguyên tắc thứ ba là phải biết dùng thức ăn để bổ dưỡng thích hợp với TẠNG của mình. Không nên ăn đồ bổ cũng như cây chỉ tưới nước mà không bón phân thì không thể nào lớn mạnh, tươi tốt được, nhưng bổ bậy bạ thì còn mau chết hơn.

III. Một số thức ăn cần thận trọng khi sử dụng:

Một số thức ăn thức uống thường được bà con sử dụng tưởng là có lợi cho sức khỏe để cho khoái khẩu, không dè nó là thủ phạm gây một số bệnh mà bà con hay mắc phải và rất khó chữa (vì không biết thủ phạm). Đó là NƯỚC ĐÁ, NƯỚC DỪA, CAM, CHANH, NƯỚC MÍA, SỮA HỘP, NƯỚC SÂM, NƯỚC NGỌT VÔ CHAI (nói chung các thức uống công nghiệp).

1. NƯỚC ĐÁ:

Đây là sản phẩm công nghiệp được nhiều người tiêu thụ nhất và chính vì vậy hậu quả của nó càng to lớn, nhất là bà con ta không ý thức được CÁI HẠI của nó, nó hại như thế nào?

Nếu phân tích ta sẽ thấy: Nước đá có dạng hình khối đặc và rất lạnh. Cơ thể ta vốn nóng, nhất là bên trong cơ thể. Do đó khi uống nước đá vào, nhiệt của ta sẽ bị xáo trộn trong cơ thể, mà nhiệt độ trong cơ thể một khi bị xáo trộn thường xuyên có thói quen uống nước đá sẽ sinh ra nhiều bệnh tật về sau.

ĐẶC BIỆT: Chai nước lọc để thường xuyên trong trong tủ lạnh, mỗi khi đi nắng về uống cho ĐÃ, thì đó là chai thuốc độc. Nó thường gây ra những bệnh sau:

- Nhức mỏi, cứng cổ, bả vai.

- Đau lưng.

- Thấp khớp.

- U nhọt.

- Suyễn.

- Tiểu gắt, tiểu đỏ, đái dắt.

- Viêm họng.

- Trĩ, lòi dom…

2. NƯỚC DỪA:

Nhiều người theo Tây Y cho nước dừa là thức uống lý tưởng vì có nhiều Vitamin, muối khoáng… nên có dịp là uống, nhất là đi nắng hoặc trời nóng thì tha hồ uống. Có biết đâu nước dừa rất ÂM cho nên uống nhiều sẽ tự làm ÂM HÓA cơ thể mình nên sau đó sinh ra: lạnh bụng, lạnh chân, yếu tim, trĩ nội, xuất huyết tiêu hóa, thấp khớp… là những bệnh do LẠNH sinh ra. Thật ra NƯỚC DỪA uống ít thì giải nhiệt mà uống nhiều thì có hại.

3. CAM:

Rất nhiều người lầm tưởng rằng uống Cam là bổ (vì có nhiều Vitamin C): Muốn bổ phổi phải uống nhiều Cam tươi, Cam vắt có thêm mật ong hay lòng đỏ hột gà càng tốt. Thật ra nó chỉ đúng ở một số trường hợp bệnh nhất là bệnh do nóng nhiệt trong mình.

Còn đối với bệnh Hư hàn, bệnh mạn tính như SUYỄN HÀN, THẤP KHỚP, ĐAU ĐẦU KINH NIÊN, HUYẾT ÁP THẤP, VIÊM XOANG, VIÊM MŨI DỊ ỨNG, CỨNG MỎI CỔ, GÁY, VAI, ĐỔ MỒ HÔI, LẠNH CHÂN TAY, LẠNH BỤNG, LẠNH MỆT TIM, LẢ NGƯỜI… đều phải nên tránh dùng cam tươi. Có nhiều bệnh mà Thầy thuốc chữa hoài không khỏi cũng vì không dè bệnh nhân hay dùng CAM VẮT mỗi ngày (vì bệnh nhân tưởng Cam là thuốc bổ, uống càng nhiều càng khỏe).

Thật ra Cam và Chanh cũng là trái cây có nhiều dược tính như: Hạ nhiệt, hạ áp, làm loãng máu, giãn mạch và trị được một số bệnh.

Nhưng cần phải dùng cho đúng cách của nó. Còn dùng sai chỗ hoặc lạm dụng thì sẽ gây ra những triệu chứng trên.

4. SỮA:

Theo Tây Y THÌ SỮA (sữa đặc cớ đường) cũng như Cam là loại thức ăn rất bổ dưỡng cho bệnh nhân dùng rất tốt. Cho nên thói thường, hễ đi thăm bệnh ở bệnh viện, người ta cho cam hay sữa. Thật ra thói quen nên xét lại thật ra sữa cũng như Cam đã nói ở phần trên dùng không đúng sẽ có hại.

Thật vậy sữa đặc có đường là một loại thức ăn rất bổ, nhiều Protein sản sinh ra Calorie và có thể dùng thay thế sữa tự nhiên, nhưng cũng là một thức ăn có hại vì chưa nhiều chất nhầy, chất ngọt, chất lòng trắng trứng (albumine), do đó, các bệnh hô hấp như HO CÓ ĐÀM, SUYỄN hoặc bệnh đường ruột như DẠ DÀY thì nên hạn chế sử dụng vì nó có hại nhiều hơn là có lợi. Cụ thể như sẽ làm cho SUYỄN hơn, có đàm nhiều hơn, dễ tiêu chảy…

Do đó ta phải hạn chế dùng nhiều sữa, nhất là khi có bệnh về đường hô hấp, đường ruột…

Chú ý: sữa mà chúng tôi đề cập đến đây không phải là sữa tươi, mà là sữa hộp, tức là sữa đặc có đường mà bà con thường dùng khi có bệnh.

Tóm lại: Ăn để sống nhưng không biết cách ăn hoặc ăn quá nhiều sẽ sản sinh ra bệnh tật. Phần trên trình bày 4 thức ăn thức uống mà nhiều người hay lạm dụng vì nghĩ rằng nó bổ hay thích khẩu. Thật ra dùng thức ăn bổ cũng nên biết rằng: THUỐC BỔ LÀ THUỐC ĐỘC NẾU KHÔNG KHÉO SỬ DỤNG NÓ.

Ngoài ra các món ăn, thức uống cũng đễ sinh ra một số bệnh nhất là bệnh ĐƯỜNG RUỘT, bệnh NHIỄM TRÙNG. Đó là NƯỚC MÍA, NƯỚC SÂM, NƯỚC RAU MÁ, KEM và các loại trái cây bán trên xe ba bánh ngoài đường: THƠM, CÓC, ỔI, DƯA HẤU, CỦ SẮN, XƠ-RI..

Để kết thúc bài này, chúng tôi xin nhắc lại: “BỆNH TÒNG KHẨU NHẬP”. Do đó phải chịu khó lựa chọn THỨC ĂN, THỨC UỐNG hàng ngày của mình, chịu khó chọn, để ý theo dõi cơ thể mình thích hợp với món ăn mà mình hay dùng không? Nếu ăn vào thấy khỏe là đúng và thấy có phản ứng bất lợi là sai. Thật ra, một loại thức ăn kỵ với người này có thể hợp với người khác. Đó là do TẠNG và BỆNH của mỗi người khác nhau. Cho nên chớ bắt chước  người khác, cứ theo dõi, hễ thấy hợp với mình là tốt cho bệnh mình và cứ dùng, nhưng nếu có hại thì phải ngưng ngay và điều chỉnh lại.

(GS.TSKH Bùi Quốc Châu)