Tầm là động cơ thức đẩy tâm truy tìm đối tượng để nắm bắt. Và khi đã tìm được đối tượng thì Tứ là nỗ lực suy nghĩ cách nắm bắt đối tượng ấy. 

Vì như người truy tìm (tầm) kẻ thù, khi đã tìm được kẻ thù liền nghĩ kế (tứ) bắt cho được nó để xử. Nên tầm tứ là duyên tập khởi hận thù. Đối với tham ái v.v... cũng y như vậy. 

1) Khởi ý thiện hay bất thiện dù không biểu hiện qua thân khẩu vẫn là nghiệp ý.

2) Đương nhiên khi có chú tâm trọn vẹn vào đối tượng tức có tầm, tứ thì vẫn có hỷ lạc và nhất tâm, nghĩa là có định. Chỉ là tà định hay chánh định mà thôi.

- Ghi nhận chỉ cần trong thiền định, còn trong thiền minh sát chỉ có quan sát (soi sáng) hay thấy biết tự nhiên (tâm hay biết) thôi. 

- Tâm tham, sân v.v... chính là "tâm hay biết" dưới dạng tướng biết. Chúng là một chứ không phải phát sinh cùng lúc.

- Tầm, tứ chỉ cần trong thiền định. Thiền minh sát chỉ thấy, nghe, xúc chạm và biết hoàn toàn tự nhiên, không trước ý dụng tâm.

 Điều này do Phật nói nên con hỏi thẳng Phật cho chắc ăn. Con hỏi thầy những gì thầy nói thì được.

Con đừng tìm nghĩa trong từ điển. Từ điển chỉ định nghĩa được những từ chế định trong tục đế thôi còn thực tánh chân đế thì không ai định nghĩa được cả mà con phải tự trải nghiệm mà thấy ra thôi, phải Paccattaṃ veditabbo viññūhi mới được. Đừng kẹt vào định nghĩa trên ngôn từ.

Trụ vào thì định (nhất tâm) rồi còn tứ gì nữa, như nhị thiền, tam thiền, tứ thiền không cần tầm tứ mà vẫn trụ được thì sao? Nếu nói trụ vào, bám vào theo nghĩa đang bám sát theo dõi đối tượng thì được. Tầm hướng về đối tượng, tứ theo sát đối tượng thôi chứ chưa trụ được đâu.

Do con hành sai, con sử dụng tầm tứ thay vì chánh niệm tỉnh giác. Tầm tứ thì mới tìm đối tượng và nắm bắt đối tượng, còn chánh niệm tỉnh giác thì đối tượng tự nhiên đến đi con chỉ thấy biết trung thực như nó là thôi.

 Xin vui lòng tìm tag về tầm và tứ, vì câu hỏi này đã trả lời rồi.

 Chỉ khi nào cần thì mới phải tầm tứ, nếu lúc nào cũng tầm tứ thì lại là trở ngại cho trí tuệ thấy thực tánh chân đế. Tầm tứ chỉ cần khi muốn tập trung tâm ý thôi. Chẳng hạn như chánh niệm tỉnh giác không cần tới tầm tứ, đó là lý do vì sao tầm tứ không thuộc biến hành tâm sở, tức chỉ có trong một số tâm tương ứng với chúng thôi.

Chỉ khi vướng vào định tướng, hoặc khi dùng ý thức hữu ngã để TÌM KIẾM đối tượng thì mới có năng quán, sở quán (người quán tìm đối tượng để quán), còn khi tâm đã rỗng lặng trong sáng nghĩa là không còn khái niệm năng sở thì tánh giác tự chiếu làm sao còn năng quán sở quán? Ngược lại khi tâm còn khái niệm năng sở thì sao gọi là rỗng lặng trong sáng được? Ví như cây đèn "pin" cố ý tìm vật để soi nên có năng sở, còn mặt trời soi sáng mọi vật tự nhiên nên không có năng sở vậy.

Tầm và tứ là hai thiền chi khởi đầu rất quan trọng trong thiền định. Tầm là hướng tâm tìm đề mục thiền định, ví dụ hướng tâm tìm đến hơi thở. Khi tầm đã hướng đúng vào đối tượng (đề mục) thì Tứ bắt đầu thẩm tra kỹ lưỡng để đáp xuống đối tượng đó. Khi hai chi thiền này hoàn thành nhiệm vụ thì ba chi thiền hỷ, lạc và nhất tâm cũng sẽ xuất hiện tiếp theo và đạt được sơ thiền.

Tầm ví như con bướm bay về hướng một đóa hoa, tứ ví như con bướm quan sát để thử đậu xuống đóa hoa đó, hỷ ví như con bướm thích thú hút mật, lạc ví như con bướm đã cảm thấy no đủ thỏa mãn, nhất tâm hay định xả ví như con bướm đứng yên trên đóa hoa không mong muốn gì nữa. Do đó tầm trừ hôn trầm, tứ trừ nghi hoặc, hỷ trừ sân, lạc trừ trạo hối, nhất tâm trừ dục.