Kết quả Tìm Kiếm: Có 106 câu hỏi có nội dung liên quan đến 'Tứ Niệm Xứ'.
Thông báo:
Trong một thời gian dài, mục Hỏi Đáp Phật Pháp của trang web đã nhận được rất nhiều câu hỏi của Phật tử từ khắp nơi gởi đến. Thầy Viên Minh đã trả lời tất cả các câu hỏi liên quan đến vấn đề học Pháp, hành Pháp. Hiện tại mục Hỏi đáp đã có khoảng hơn hai mươi ngàn câu hỏi đáp, trong đó Thầy đã chỉ ra cốt lõi của việc hành đạo, sống Thiền. Do vậy Thầy đã quyết định tạm ngưng mục Hỏi đáp trong một thời gian để có thể chuyên tâm làm các Phật sự cần thiết khác.
Vậy, nếu có nhu cầu, Quý vị có thể sử dụng mục Tìm kiếm bên dưới (gõ từ khoá) hoặc bấm vào các tag đã được gắn theo từng chủ đề để tham khảo các câu Hỏi - Đáp về vấn đề của mình hoặc tương tự.
Sadhu sadhu lành thay!
Danh mục Hỏi Đáp Phật Pháp
Câu hỏi:
Thưa thầy, hành thiền minh sát là trở về với thân, thọ, tâm, pháp. Vậy pháp và tâm ở đây có điểm gì cần phân biệt không (như giống và khác nhau).
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Đối tượng tâm là chỉ nói trạng thái tâm đơn thuần thôi, còn đối tượng pháp là nói sự tương giao vận hành trong nhân duyên sinh diệt của pháp (bao gồm luôn cả thân, thọ và tâm). Chẳng hạn như trong 5 triền cái, 5 uẩn, 12 xứ, 7 giác chi, 4 Sự Thật rốt ráo.
Ví dụ: Niệm tâm là thấy trạng thái tâm nào đang có mặt thôi, còn niệm pháp như niệm 5 uẩn chẳng hạn là thấy sự tương giao vận hành từ thân đến thọ, từ thọ đến tâm (dưới hình thức Sắc --> Thọ --> Tưởng --> Hành --> Thức) với pháp gì đang sinh diệt và quan hệ nhân quả với nhau như thế nào.
Câu hỏi:
Con xin thành kính đảnh lễ thầy! <p>
Dạ thưa thầy, thầy cho con xin hỏi việc sau: mấy hôm trước con và một số người làm cỏ chung với nhau, sau khi xong việc, mọi người đổ cỏ vào gốc cây. Lúc không có mọi người ở đó, con đi ngang qua, nhìn thấy đống cỏ đó, con liền nhớ tới họ với tâm hoan hỉ hơn là trọn vẹn với cái đang là tức là nhìn thấy cỏ như nó đang là, lúc đó con chợt nghĩ, à thì ra cái này là tưởng đây, vậy thầy cho con hỏi con suy nghĩ như vậy có đúng không và cái suy nghĩ "đây là tưởng" nó là cái gì vậy? Con xin thành kính tri ân thầy!<p>
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Khi con thấy một sự kiện (đống cỏ) và hồi tưởng đến những người làm cỏ với tâm hoan hỷ thì trong đó có những hoạt động như sau:
1) Mắt tiếp xúc với sắc (đống cỏ).
2) Cảm thọ hỷ.
3) Tưởng nhận ra đống cỏ.
4) Nhớ lại những người làm cỏ với phản ứng tâm hoan hỷ.
5) Thu nhận những diễn biến trên vào bộ nhớ (nên bây giờ mới kể lại với thầy được).
Năm giai đoạn thu thập kinh nghiệm trên được gọi là ngũ uẩn (theo thứ tự sắc --> thọ --> tưởng --> hành --> thức).
Nếu con đắm chìm trong 5 khâu này thì đó là hoạt động của cái ta ảo tưởng. Nếu con thấy khâu 1 với chánh niệm tỉnh giác thì gọi là niệm thân. Nếu con thấy khâu 2 với chánh niệm tỉnh giác thì gọi là niệm thọ, nếu con thấy khâu 3, 4 và 5 với chánh niệm tỉnh giác gọi là niệm tâm. Nếu con thấy toàn bộ diễn biến của cả 5 khâu với chánh niệm tỉnh giác thì gọi là niệm pháp. Vậy nếu không bị tưởng cuốn mất vào hoạt động của bản ngã mà tánh biết vẫn chánh niệm tỉnh giác thì cũng đâu có sao. Tánh biết thật kỳ diệu dù con đang thế nào tánh biết vẫn có thể thấy biết hết, do đó thường quay về tánh biết thì không bị đắm chìm trong hành trình ngũ uẩn của bản ngã vậy.
Câu hỏi:
Con thưa thầy, xin thầy phân biệt giúp con giữa tâm và pháp có những đồng nhất và khác biệt nhau như thế nào trong: thân, thọ, tâm, pháp. Xin thầy cho con ví dụ, con cảm ơn thầy.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Tâm niệm xứ bao gồm những trạng thái tâm như: Tham, không tham, sân, không sân, si, không si, thu rút, phân tán, quảng đại, không quảng đại, hữu hạn, vô thượng, có định, không định, giải thoát, không giải thoát. Pháp niệm xứ gồm có: 5 triền cái, 5 uẩn, 12 xứ, 7 giác chi, 4 Thánh đế. Khi nói đến tâm là chỉ nói đến trạng thái tâm đang hiện hữu, còn khi nói đến pháp là nhấn mạnh đến những thái độ nội tâm do tương quan (căn - trần - thức) mà có sự sinh khởi, đoạn diệt, còn sinh lại, hay không còn sinh lại của các phiền não che lấp pháp chân đế (sự thật rốt ráo).
Điều này khi thực chứng qua thể nghiệm tiến trình tâm trên thực tế con mới trực nhận ra được, còn chỉ hiểu trên lý trí kiến thức thôi thì khó có thể thấy được đâu là tâm đâu là pháp.
Câu hỏi:
Kính bạch Thầy!<p>
Con đọc Kinh Tứ niệm xứ, Đức Phật dạy 4 lãnh vực quán niệm là thân, thọ, tâm, pháp nhưng có điều này con suy nghĩ rất nhiều mà không hiểu. Vừa may có một bác Phật tử cao tuổi cũng có thắc mắc giống con. Bác khuyên con viết thư hỏi Thầy nên con xin Thầy chỉ dạy cho con rõ ràng vấn đề này:<p>
Trong kinh có ghi: “……Như vậy vị ấy sống quán thân trên nội thân; hay sống quán thân trên ngoại thân; hay sống quán thân trên nội thân, ngoại thân……… Như vậy, vị ấy sống quán thọ trên các nội thọ; hay sống quán thọ trên các ngoại thọ; hay sống quán thọ trên các nội thọ, ngoại thọ……… Như vậy vị ấy sống quán tâm trên nội tâm; hay sống quán tâm trên ngoại tâm; hay sống quán tâm trên nội tâm, ngoại tâm…… Như vậy vị ấy sống quán pháp trên các nội pháp; hay sống quán pháp trên các ngoại pháp; hay sống quán pháp trên các nội pháp, ngoại pháp….”<p>
Nội thân, ngoại thân, nội thọ, nội tâm thì con có thể hiểu được chút ít, còn ngoại thọ, ngoại tâm, ngoại pháp thì con không hiểu nghĩa là như thế nào và phải ứng dụng ra sao?<p>
Kính bạch Thầy! Mong Thầy giảng cho con hiểu!
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Quán thân, thọ, tâm, pháp dù trong (chính mình) hay ngoài (người khác) gì cũng không phải để thấy hình tướng, thành phần hay cấu trúc của bốn xứ mà thấy ra bản chất vô thường, khổ, vô ngã và nhờ đó mới không còn tà kiến, tham ái và chấp thủ nữa. Vậy con quan sát cách nào mà thấy ra thực tánh của bốn xứ này là được.
Câu hỏi:
Mô Phật! Kính thưa Thầy, Thầy cho phép con hỏi: <p>
Trong Kinh Tứ Niệm Xứ nói "niệm thân trên thân, niệm thọ trên thọ, niệm tâm trên tâm, niệm pháp trên pháp". Con không hiểu thế nào là "thân trên thân, thọ trên thọ, tâm trên tâm, pháp trên pháp". Kính xin Thầy từ bi giảng giải cho con.
Con chân thành biết ơn Thầy!
Mô Phật!
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Thân trên thân... tức thân như chính nó đang là chứ không phải cái thân mà con nghĩ tưởng là. Thọ, tâm, pháp cũng vậy. Xem thêm câu hỏi ngày 18/03 vừa rồi về "Thị pháp trụ pháp vị".
Câu hỏi:
Chào Thầy! Đầu tiên con xin gửi thầy lời chúc sức khỏe ạ! Con có câu hỏi mong thầy giải thích cho con! <p>
Con có đến chùa Bửu Long tham dự khóa thiền thứ 9 và con cũng có chút ít tìm hiểu về thiền. Nhưng con không rõ là thiền Tứ niệm xứ và Minh sát tuệ là giống nhau hay khác nhau? Con cũng mong thầy giải thích cho con rõ về trình tự học thiền Minh sát?
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Thiền Minh Sát (Vipassanà) xuất phát từ bài Kinh Tứ Niệm Xứ nên cũng được gọi là Thiền Tứ Niệm Xứ, tuy nhiên có nhiều người hành đề mục Tứ Niệm Xứ như là đề mục thiền định, do đó cần thấy rõ thiền Minh Sát là thiền tuệ chứ không phải thiền định. Con cứ nghe tiếp khóa 9 rồi con sẽ thấy rõ pháp thiền MInh Sát là gì, đồng thời con cũng nên vào Pháp Thoại để nghe thêm những bài giảng khác thì mới thông suốt được.
Câu hỏi:
Thưa Thầy! Cho con được hỏi ạ. Ví dụ khi con đang rửa bát có một ý niệm xen vào, một hình ảnh khiến con sợ hãi xuất hiện trong đầu, hay một cảm thọ buồn chán con nhận biết nó rồi biết lại việc rửa bát chỉ cần thế mà không phân tích suy luận biện minh gì, con làm vậy có đúng không ạ? Làm như vậy thì những tạp niệm, những hình ảnh khiến con sợ hãi đó có được chuyển hoá không ạ, hay chỉ là đè nén quên nó đi ạ? <p>
Còn nếu con buông việc rửa bát xuống theo dõi hay phân tích suy luận nó thì cả ngày đầu con toàn những ý niệm lăng xăng về chuyện đó, không để tâm vào việc gì cả, con còn sợ đó là mình nuôi dưỡng vọng niệm và những hình ảnh khiến con sợ hãi. Xin thầy giảng cho con hiểu ạ. Con xin cảm ơn Thầy và thành kính tri ân Thầy ạ.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Để cho tâm khỏi chạy lăng xăng thì nên niệm thân, như khi rửa bát thì con nên sáng suốt (tỉnh giác) và trọn vẹn (chánh niệm) với động tác rửa bát. Như vậy tâm sẽ không chạy đi lăng xăng. Khi chánh niệm tỉnh giác yếu đi do thiếu tinh tấn thì tâm dễ chìm vào thất niệm và khi thất niệm thì tạp niệm và vọng niệm sẽ khởi lên, lúc đó yếu tố tinh tấn sẽ giúp tâm buông tạp niệm để trở về chánh niệm, tức trở về với việc rửa bát. Con làm như vậy là đúng pháp niệm thân.
Khi con đang tu tập niệm thân nếu có cảm giác (thọ) hay tư tưởng (tâm) gi khởi lên con chỉ cần nhận biết rồi trở lại niệm thân. Nhờ niệm thân mà tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác được phát huy sức mạnh một cách tự nhiên, lúc đó sự thấy biết các cảm giác rõ ràng chân thực nên không còn bị chúng bức bách hay chi phối nữa. Đồng thời các tư tưởng vọng niệm, tạp niệm của tâm cũng vắng dần do đó con có thể thấy sự sinh diệt của những trạng thái tâm dễ dàng và minh bạch hơn.
Tuy nhiên không nên niệm thân, niệm thọ hay niệm tâm theo bài bản phương pháp, không nên cố ý sắp đặt các đối tượng theo ý mình mà phải để chúng trong điều kiện tự nhiên. Đồng thời khi chánh niệm tỉnh giác đã nhuần nhuyễn tự nhiên thì không cần giữ đối tượng đặc biệt nào mà lúc đó chỉ có tâm thiền sáng suốt, định tĩnh, trong lành hay rỗng lặng trong sáng thôi, còn đối tượng là thân, là thọ, là tâm hay là pháp thì tùy vào đối tượng nào đang nổi bật nhất, hoặc chỉ cần thấy chúng đang sinh diệt trong chuỗi tương giao vận hành của thân, thọ, tâm, pháp.
Câu hỏi:
Thưa thầy! Hơn một tháng nay con thường phải sống trong trạng thái tâm buồn chán, và có những hình ảnh, ý niệm xuất hiện trong đầu khiến con thường sợ hãi. Con phải làm gì ạ? Nếu con để tâm vào hiện tại, để ý đến những hành động của mình thì giúp con nhẹ nhàng hơn, không biết con làm vậy có được không. Xin thầy giúp đỡ con.
Con cảm ơn Thầy và thành kính xin được đảnh lễ Thầy.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Con để tâm vào hiện tại như vậy là đúng. Ở nơi con có 4 lãnh vực cần được chú tâm quan sát đó là: 1) Những hoạt động hay trạng thái của thân. 2) Những cảm giác và cảm xúc. 3) Những hoạt động hay trạng thái của tâm. 4) Sự tương giao giữa thân, tâm và cảnh. Khi con thường trở về thấy biết lại chính mình thì sẽ thấy rõ 4 lãnh vực này và khi đó tâm con sẽ rỗng lặng trong sáng, không bị dao động hay bị ảnh hường bởi lực tác động bên ngoài, nên sẽ không còn sợ hãi, buồn chán và bất an nữa. Nhớ là chỉ cần biết mình một cách tự nhiên thôi, đừng quá cố gắng mà gây ra căng thẳng và mệt mỏi.
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy, xin Thây giảng dùm mối tương quan và sự khác biệt giữa sự ô nhiễm của tâm và vọng tưởng.
Kinh Đại Niệm Xứ dạy: con đường duy nhất để thanh lọc tâm để đi đến giác ngộ và giải thoát là Tứ Niệm Xứ. Thanh lọc tâm tức là thanh lọc sự ô nhiễm của Tâm, nhưng trong nước có môn phái Thiền dạy hãy để tâm theo dõi vọng tưởng và thấy vọng bỏ vọng. Theo con nghĩ vọng là do ô nhiễm phát sinh, tâm còn ô nhiễm thì còn vọng tưởng chứ bỏ vọng biết bao giờ mới hết để chân tánh hiện ra, ngày qua ngày bỏ vọng mà vọng vẫn còn, cuối cùng Thiền sinh chỉ là người đi cút bắt vọng tưởng. Vậy con kính Thầy giảng giải dùm.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Ô nhiễm là những phiền não ngủ ngầm trong tâm và từ đó mà phát sinh ra những vọng tưởng. Nói cách khác ô nhiễm là những khuynh hướng tiềm ẩn trong vô thức chúng trở thành những xung động tạo nên những tư tưởng sai xấu gọi là vọng tưởng.
Khi vọng tưởng xuất hiện chính là ô nhiễm hiện hành, do đó thấy được sự sinh diệt của vọng tưởng chính là phát hiện ra những ô nhiễm ngủ ngầm. Không phải bỏ vọng mà là thấy ra được tánh tướng thật của vọng niệm. Đó là cách diệt ô nhiễm bằng trí tuệ vipassana trong Tứ Niệm Xứ.
Trong thiền vipassana tinh tấn là không buông theo vọng tưởng chứ không diệt vọng tưởng mà chỉ chánh niệm tỉnh giác để thấy vọng tưởng sinh diệt như thế nào. Không xem vọng tưởng là ta, của ta hay tự ngã của ta. Nó chỉ là pháp vô thường, khổ, vô ngã.
Câu hỏi:
Thưa thầy cho con hỏi ạ!<p>
1) Thưa thầy con thấy được khi có một cảm thọ dễ chịu thì có một ý niệm thỏa mãn với nó và mong giữ nó lại, còn khi có một cảm thọ khó chịu thi mình muốn đẩy nó ra hay tránh nó đi. Thầy dạy buông cái ngã đi có phải là buông cái ý niệm mong muốn giữ lại hay tránh né đó không ạ? Và thiền là biết như thật từng cảm thọ, ý niệm, hành động của mình, nó như thế nào thì biết như vậy (nếu thấy có ý niệm mong muốn thủ xả, thì biết có ý niệm đó, thế thôi, phải không ạ?<p>
2) Thưa thầy khi ngồi không làm gì thì thân tâm thế nào biết như vậy, còn khi làm việc gì thì phải để tâm vào việc đó, biết rõ việc mình làm, không để ý đến niệm khởi, phải không ạ? Vì khi con để ý đến niệm khởi thì dễ bị tán tâm. Ví dụ như khi con rửa bát mà cứ để ý đến niệm khởi (niệm tâm) thì làm sao rửa bát cho trọn vẹn được?<p>
3) Thưa thầy khi tu một thời gian tâm mình thanh thản, nhẹ nhàng hơn nhưng khi đó có những nỗi sợ hãi, buồn phiền xuất hiện, những ý niệm mình sợ nó đến (có thể là những nỗi sợ ngày xưa của con) lúc đó con chỉ quan sát biết nó hay phải tìm nguyên nhân của nó ạ? (những ý niệm cảm thọ bình thường thì mình dễ dàng quan sát nó nhưng nếu đó là nỗi sợ hãi sâu kín của mình thì thật không dễ ạ)<p>
Thưa thầy có phải mình cứ tinh tấn chánh niệm tỉnh giác. Đến lúc giác niệm mạnh rồi thì có sự xáo trộn nào trong tâm, hay có lo lắng gì mình chỉ cần nhìn nó là biết ngay nguyên nhân của nó phải không ạ? Xin thầy cho con lời khuyên, con xin cảm ơn Thầy ạ!
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Con đã thấy được 2 loại ái như vậy là đúng, và buông chính là buông thái độ thủ xả của cái ta như con nói là đúng, vì không phải buông trạng thái dễ chịu hay khó chịu mà là buông ý niệm lấy bỏ. Và con hiểu thiền là thấy ra mọi diễn biến đó cũng đúng.
2) Tùy theo lúc đó hoạt động nào nổi bật, ví dụ khi con rửa bát thì hành động rửa bát là nổi bật vậy con để ý việc rửa bát là đúng, lúc đó con vẫn biết một cảm giác hay một ý tưởng khởi lên, nhưng nếu không nổi bật lắm thì con chỉ biết nó sinh diệt rồi trở lại niệm thân nơi hành động đang làm. Nói chung khi đối tượng thân là nổi bật thì không nên theo đuổi trạng thái tâm mà chỉ biết thôi rồi lo niệm thân thì tốt hơn. Nếu con lái xe mà lo để ý đến trạng thái tâm thì không ổn đâu.
3) Khi sợ hãi tức là đối tượng trạng thái tâm nổi bật, lúc đó con nên niệm tâm, nghĩa là chỉ quan sát tâm thôi chứ không truy tìm nguyên nhân, nguyên nhân sẽ tự xuất hiện khi con quan một cách sát khách quan trung thực. Vì vậy đúng là khi chánh niệm tỉnh giác đúng mức thì sẽ thấy hiện trạng và cả nguyên nhân.
