Kết quả Tìm Kiếm: Có 106 câu hỏi có nội dung liên quan đến 'Tứ Niệm Xứ'.
Thông báo:
Trong một thời gian dài, mục Hỏi Đáp Phật Pháp của trang web đã nhận được rất nhiều câu hỏi của Phật tử từ khắp nơi gởi đến. Thầy Viên Minh đã trả lời tất cả các câu hỏi liên quan đến vấn đề học Pháp, hành Pháp. Hiện tại mục Hỏi đáp đã có khoảng hơn hai mươi ngàn câu hỏi đáp, trong đó Thầy đã chỉ ra cốt lõi của việc hành đạo, sống Thiền. Do vậy Thầy đã quyết định tạm ngưng mục Hỏi đáp trong một thời gian để có thể chuyên tâm làm các Phật sự cần thiết khác.
Vậy, nếu có nhu cầu, Quý vị có thể sử dụng mục Tìm kiếm bên dưới (gõ từ khoá) hoặc bấm vào các tag đã được gắn theo từng chủ đề để tham khảo các câu Hỏi - Đáp về vấn đề của mình hoặc tương tự.
Sadhu sadhu lành thay!
Danh mục Hỏi Đáp Phật Pháp
Câu hỏi:
Con thưa Thầy! <p>
Con ngồi thiền với thân thả lỏng, với tâm chỉ thấy và biết. Sau khi ngồi 1 lúc (vọng tưởng gần như ít xuất hiện) như vậy con hay bị rơi vào trang thái thân dần dần biến mất hay cảm giác nơi thân mất dần từ phía dưới lên trên. Nếu con tiếp tục quan sát không tác động gì thì tiếp theo đó cảm thọ nơi thân sẽ như là người tụt huyết áp, hay như sắp ngất (phần bụng trống trải, tay có cảm giác tê tê chạy từ khửu đến lòng bàn tay), lúc đó phản ứng của tâm là khó chịu. Có lần cảm giác cái thấy biết đang từ toàn thân rồi thu lại rất nhỏ phía trong đầu và thân cũng khó chịu như trên. Những khi đến đây con tác ý để trở lại vì nếu không con không biết chuyện gì sẽ xẩy ra, thực sự con cảm thấy sợ. Hay như lần khác con thấy trên đỉnh đầu mình (phần xương đầu) như có cái vòng mở to dần to dần rồi có áp lực rất mạnh đẩy từ dưới lên trên như thể muốn đẩy cái đang thấy biết ra khỏi đầu. Con tự mình hành thiền trên cơ sở thấy, biết và canh cái tâm như trong câu chuyện Phật giáo. Con thấy có lẽ mình sai ở đâu đó rồi. Con mong thầy chỉ bảo giúp con ạ! Con cảm ơn Thầy!
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Lúc đầu con nên thấy biết những hoạt động bình thường hàng ngày, rồi tự động mức thấy biết rõ hơn và sâu hơn vào bản chất thật của thân-tâm-cảnh, vượt khỏi những ảo tưởng và những khái niệm chế định của thế trí vọng thức. Khi thấy biết đã thật sự thanh tịnh trong sáng thì con mới nên ngồi thư giãn buông xả. Nếu tâm chưa vững và còn ẩn chứa nhiều tập khí mà con vội ngồi buông thư thì hoặc là ảo tưởng sẽ dẫn con vào thế giới ảo ảnh của nó, hoặc khi đối diện với một hiện tượng thực con sẽ sinh nghi ngờ và sợ hãi. Nên bắt đầu từ thấy biết thân tốt hơn là đối diện với tâm ngay. Thực ra, khi biết rõ thân thì thấy biết tự chuyển đến thọ, tâm và pháp một cách tự nhiên, nhưng khi con có ý đồ quán tâm thì con dễ bị hoài nghi, bế tắc. Cứ sống bình thường và thấy biết bình thường thôi, đừng quá chủ ý, vì "tâm bình thường là đạo".
Câu hỏi:
Kính thưa sư ông xin sư ông giải thích cho con: <p>
- Sau khi chết còn hay hết. Nếu hết thì tu hành (dù tu cách gì đi nữa) có ích lợi gì? Nếu còn thì còn gì, con người hay con vật đi về đâu? <p>
- Đời sống con người so với cái bao la vô cùng của vũ trụ như điển chớp như bóng bọt. Thật tình con không thể biết được ý nghĩa và mục đích của đời sống con người là gì? <p>
- Mỗi loài đều có cái nhìn về mọi sự vật khác nhau. Cái nhìn đó được chồng chéo bởi nhiểu tư tưởng, nghĩ suy, thành kiến... Như vậy sự vật xuyên qua cái nhìn của từng loài bị bóp méo không đúng sự thật. Do đó sinh ra khổ đau, hạnh phúc (những điều này không đúng). Dù cho mình có quan sát, chỉ quan sát đơn thuần thân, tâm và cảnh vật thì trong cái quan sát này tưởng chừng như chỉ đơn thuần quan sát vẫn còn vướng. Như khi con người nhìn cái ly chỉ biết cái ly thì đó cũng đã bị kiến thức chồng lên trước đó (trong khi con bò, con kiến khi nhìn thấy cái ly chúng sẽ chẳng biết gì). Khi nghe, thí dụ nghe nhạc hay nghe kinh, nghe khen, chê thì chẳng qua là nhiều loại sóng âm tác động vô tình vào tai. Vậy mà con người sinh ra vui buồn khác nhau. Kính xin sư ông hướng dẩn con một cái nhìn, nghe, ngửi, nếm... đúng với sự thật. <p>
Con xin cảm ơn sư ông.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Chẳng ai trả lời được những vấn nạn của con, và dù có thì cũng chỉ là những thông tin làm mù mờ thêm sự thật. Đạo Phật không đáp ứng những điều đó, con muốn hiểu đạo Phật thì chỉ nên chiêm nghiệm Bốn Sự Thật (Tứ Diệu Đế) thôi. Bốn Sự Thật ở trong con nên chỉ cần trở về trọn vẹn tỉnh thức với chính mình là con có thể thấy được.
Câu hỏi:
Kính bạch Thầy, con cám ơn Thầy đã trả lời ngay cho con. Thầy cho con xin mỗi thứ 2 cuốn, con giữ cho mình 1 bộ, khi nào thắc mắc là tự tra tìm để thực tập, bộ kia con sẽ trao cho chùa để các huynh đệ khác nếu muốn tìm hiểu sẽ có đủ tài liệu để thực tập. Sau đây Thầy cho con hỏi: <p>
- Có 1 sư cô giáo thọ nghe con kể về những gì con đã học học được từ Thầy về Vipassana, sư cô hỏi con, trong thiền Tứ niệm xứ, niệm thân, niệm thọ, niệm tâm thì sư cô hiểu, nhưng niệm pháp thì sư cô chưa rõ lắm, vậy con hiểu thế nào. <p>
Con có trả lời sư cô là tốt nhất Sư cô vào trang web hỏi Thầy. <p>
Tuy vậy, con cũng có trả lời theo những gì con đã nghe Thầy giảng, con xin trình ra đây để Thầy xem con nói đúng không. <p>
Thân thọ tâm là một chuỗi vận hành. Khi niệm riêng từng phần một thời gian thì tự mỗi hành giả sẽ cảm nhận sự vận hành tương tác giữa thân thọ và tâm, đó là niệm pháp, mọi thứ đều là diễn biến của pháp, hoặc luân hồi sanh tử, hoặc Niết-bàn (vì vậy mà các trường thiền chỉ hướng dẫn niệm thân thọ tâm chứ không nói niệm pháp). <p>
Con kính Thầy chỉ giáo thêm.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Con giải thích vậy cũng đúng. Bốn đề mục của thiền vipassanā (minh sát) đi từ thấp lên cao, từ thô đến tế. Người mới tập quan sát thường dễ thấy thân nhất rồi khi chánh niệm tỉnh giác nhuần nhuyễn hơn mới thấy được thọ, sau đó chánh niệm tỉnh giác càng rõ ràng hơn mới thấy được những trạng thái tâm và cuối cùng khi chánh niệm tỉnh giác đến mức hoàn toàn sáng suốt định tĩnh trong lành thì mới thấy pháp trong sự tương giao giữa thân thọ và tâm, chẳng hạn như thấy 5 triền cái, 5 uẩn, 12 xứ, 7 giác chi, 4 Sự Thật... vì khi thấy được đến đó thì cũng đắc đạo quả luôn.
Thầy sẽ gởi cho con 2 bộ sách con cần.
Câu hỏi:
Kính thưa thầy, <p>
1/ Xin thầy chỉ cho con lúc nào nên nói, và lúc nào nên im lặng? <p>
2/ Về tứ niệm xứ, con được biết là quán "thân, thọ, tâm, pháp", nhưng con chỉ nghe, biết bấy nhiêu thôi, con chưa được biết chi tiết từng phần. Thầy có thể giới thiệu cho con bài giảng nào của thầy có giảng về phần này, hoặc sách để con hiểu rõ hơn không ạ? <p>
Con cám ơn thầy. Chúc thầy sức khỏe.<p>
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Lời nói nào hội đủ 5 điều sau đây là nên nói và ngược lại thì không nên nói:
- Lời nói đúng sự thật (chân),
- Lời nói có lợi ích (thiện),
- Lời khéo nói (mỹ),
- Lời nói đúng lúc (thời),
- Lời nói đúng chỗ (vị)
2) Hầu như bài giảng nào trong Pháp thoại Thầy cũng có nói về Tứ niệm xứ vì trở về với thân thọ tâm pháp là nội dung chính xuyên suốt tất cả các bài giảng ấy. Bài giảng cụ thể về Tứ niệm xứ có thể nghe ở Khóa giảng thứ 10 tại Bửu Long (Ngày 6A: Tứ niệm xứ) và Khóa giảng ở Pháp Luân/2013 (Ngày 2A: Bốn đối tượng Thiền và Ngày 2B: Hỏi đáp về Thân Thọ Tâm Pháp).
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy, mỗi khi con cảm thấy bất an trong tâm, con quay về để chú tâm quan sát. Nhưng con thấy rằng bất cứ những gì trong tâm, như là buồn lo, giận, sợ hãi… cũng chỉ có thể biểu hiện ra nơi thân mà thôi, như là nóng, tim đập mạnh, khó chịu… Như vậy thì dù đó là thọ hay tâm hay pháp, mình cũng đều phải quan sát ở nơi thân thôi phải không thầy? Kính xin Thầy hoan hỷ chỉ dạy thêm.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Nói đúng hơn, thân - thọ - tâm - pháp có tương quan mật thiết với nhau như một tiến trình không tách rời được, do đó khi tách ra cục bộ để niệm thân, thọ, tâm, pháp riêng thì chỉ là tạm thời lúc đầu cho người sơ cơ dễ hành thôi, còn người có trình độ nhận biết toàn diện thì sẽ thấy rõ cả tiến trình điễn biến của thân tâm (danh - sắc). Thí dụ, khi con thấy trọn vẹn thân đang đi thì đó là niệm thân, nhưng khi đi con tiếp xúc với đất dưới bàn chân và có cảm giác dễ chịu hay khó chịu mà con trọn vẹn cảm nhận được là niệm thọ; rồi khi có cảm giác dễ chịu mà con trọn vẹn thấy được có tâm ưa thích (tham) khởi lên, hay khi khó chịu con thấy được có tâm bực tức (sân) khởi lên, thì đó là niệm tâm; và khi tron vẹn thấy được trong toàn bộ sự tương giao này có thái độ lăng xăng dính mắc hay rỗng lặng trong sáng đều trọn vẹn biết rõ thì đó là niệm pháp... nên tuy mỗi đối tượng đều phân biệt rõ ràng nhưng không phải là tách riêng thành cục bộ, mà đó là sự diễn biến của một tiến trình đồng nhất.
Câu hỏi:
Con thành kính đảnh lễ Thầy, <p>
Kính thưa Thầy, sao càng tu tốt, mỗi khi được bạn đạo khen về việc thực hành Pháp của mình, con càng thấy rõ ngã mạn càng lớn khởi lên trong con, thưa Thầy. Con phải tiếp tục kiên trì quan sát để thấy rõ mặt mũi thật, tác hại của nó phải không thưa Thầy.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Đúng vậy. Tu chủ yếu là trở về quan sát lại chính mình trong khi tiếp xúc với hoàn cảnh để thấy ra hoạt động của thân (Niệm Thân) và qua đó phát hiện ra những cảm giác (Niệm Thọ), những phản ứng nội tâm (Niệm Tâm) và những diễn biến trong sự tương giao căn-trần-cảnh (Niệm Pháp).
Lẽ ra Niệm Thân là trở về trọn vẹn quan sát thân để phát hiện ra cái sai trong hoạt động của nó. Thân tự nó không sai mà sai là do người ta hành động mà không biết mình đang hành động như thế nào, và nhất là không thấy ra ảo tưởng cho rằng thân đẹp, thân xấu, thân khỏe, thân bệnh, thân của ta, ta đi, ta đứng, ta ăn v.v... Có quan sát để phát hiện ra những sai lầm đó mới trả cái thân về đúng thực tánh của nó, không bị khái niệm, tư tưởng, quan niệm che lấp. Nhưng người ta lại tu theo cách bắt cái thân phải tuân theo cái mà họ cho là đúng, hay bị thuyết phục theo cái đúng của người khác, để rồi tưởng mình đã đúng đã tốt nên sinh ra ngã mạn, mà không biết rằng cái đúng do bản ngã tạo tác thì muôn đời vẫn là sai.
Niệm Thọ cũng vậy. Bình thường người ta gán vào cho cảm giác hoặc cảm xúc diễn ra nơi mình vô số khái niệm, quan niệm, ảo tưởng... như cho cảm giác là, buộc cảm giác phải là hay mong cảm giác sẽ là... hơn là thấy chúng đang là. Lạc và khổ mà người ta cảm nhận phần lớn do ảo tưởng tạo ra hơn là thấy đúng bản chất thật của chúng. Niệm Thọ chính là phát hiện và loại bỏ những cảm nhận sai lầm để trả thọ về cho bản chất trung thực của chúng. Nhưng người ta lại muốn tu để tìm cảm thọ, muốn có cảm thọ tốt hơn, thường hằng hơn, siêu việt hơn... ở tương lai hay ở một nơi nào đó xa xăm trong tưởng tượng. Họ tưởng là đang tu đúng tốt, nhưng đâu biết rằng cái cảm giác họ cho là đúng tốt hơn mà họ cố tìm tòi tạo tác để thỏa mãn cái ngã ảo thưởng đó thực chất vẫn chỉ là loay hoay trong đau khổ triền miên. Lẽ ra họ nên phát hiện những sai lầm đó tốt hơn là mãi mê đi tìm ảo giác lý tưởng, để rồi không thất vọng thì cũng chỉ thêm ngã mạn tà kiếm mà thôi.
Niệm Tâm không phải là trò chơi cút bắt với ý đồ loại bỏ tâm này nuôi dưỡng tâm kia rồi lại đuổi theo tâm nọ để đạt được một trạng thái tốt đẹp hơn, một tâm trạng an ổn hơn, hoặc trang bị cho tâm những yếu tố ngoại lai như là sở cầu sở đắc lý tưởng mà không biết rằng trong tâm vốn đã có đầy đủ những yếu tính hoàn mỹ muôn đời. Cái ngã không ngừng phát ra những khái niệm, tư tưởng, quan niệm chủ quan sai lầm mà tự buộc mình trong vọng tưởng, tà kiến để rồi tạo ra thời gian, nhân quả, phiền não và khổ đau mà che lấp đi cái tâm trong sáng hồn nhiên (pabhassara citta) sẵn có. Niệm Tâm chính là phát hiện ra những sai lầm trói buộc đó để trả tâm về với cái đúng muôn đời của nó. Vậy đừng cố gắng đạt được hay trụ vào một tâm lý tưởng nào, vì tâm quá khứ, tương lai, hiện tại gì cũng không thể nào đắc được, tốt hơn tâm không nên trụ vào đâu. Do đó Đức Phật dạy: "Sống không nương tựa, không bám víu bất cứ điều gì ở đời" (Anissito viharati, natthi loke upadiyati). Khi nghe Đức Phật dạy: "Trong thấy chỉ có thấy, trong nghe chỉ có nghe, trong xúc chỉ có xúc, trong biết chỉ có biết, không có ai là Bahiya trong quá khứ, hiện tại, vị lai", ông Bahiya liền trở về với Tánh Giác Vô Sanh, Bất Tử.
Niệm Pháp không phải để xác định pháp là hữu hay vô, thường hay đoạn, khổ hay vui... để chọn lựa lấy bỏ. Con người gán cho pháp vô số những quan niệm mà Đức Phật tóm gọn trong 62 tà kiến về Pháp và Ngã hay nói cách khác là về nhân sinh quan và vũ trụ quan. Những quan niệm này dù hay cách mấy thì cũng vẫn chỉ là những trói buộc con người trong phiền não khổ đau gọi là chấp ngã chấp pháp. Thực ra chấp pháp chính là chấp ngã, và chấp ngã cũng chính là chấp pháp, bởi vì ngã pháp trong vọng tưởng đâu có gì khác biệt, chỉ tại phân chia mà có thôi. Niệm pháp chính là thấy ra sự sai lầm chủ quan trong mối quan hệ ràng buộc chằng chịt của ngã với pháp, của ta với người để trả lại cho sự tương giao tự nhiên giữa muôn loài vạn vật. Thấy ra những che lấp (5 triền cái), thấy quá trình hình thành kinh nghiệm của bản ngã (5 uẩn), thấy những phát sinh trong sự tiếp xúc căn trần (12 xứ), thấy những yếu tố giác ngộ có sẵn bên trong (7 giác chi) và thấy ra Sinh Tử và Niết-bàn (Tứ Diệu Đế). Nghĩa là phát hiện cái sai trong vô minh tà kiến để trả pháp về với tự tánh muôn đời của nó, chứ không để bản ngã lăng xăng lập ra cái gọi chân pháp trong ảo tưởng vọng thức.
Tóm lại, đừng tìm kiếm, rèn luyện, tạo tác hay dựng lên cái đúng như mình nghĩ, mà chỉ phát hiện cái sai trong nhận thức và hành vi thì cái đúng liền hiển hiện. Cái sai vốn là vọng, mà vọng thì không thực, nên chỉ cần không sai thì chân lý muôn đời vẫn vậy.
Câu hỏi:
Thưa thầy cho con hỏi, trong kinh Đại niệm xứ có các cụm từ như sau đây được hiểu như thế nào:<p>
1- Tuệ tri.<p>
2- Quán thân trên nội thân hay sống quán thân trên ngoại thân; hay sống quán thân trên cả nội thân, ngoại thân;<p>
3- Quán thọ trên các nội thọ; hay sống quán thọ trên các ngoại thọ; hay sống quán thọ trên cả các nội thọ, ngoại thọ;<p>
4- Quán tâm, pháp cũng tương tự như vậy.<p>
Kính mong thầy chỉ dạy./.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Tuệ tri là trong thấy chỉ có thấy, trong nghe chỉ có nghe, trong xúc chỉ có xúc, trong biết chỉ có biết, không có mặt của cái ta góp nhặt kinh nghiệm và kiến thức.
2) Ba câu sau có nghĩa là tuệ tri thân, thọ, tâm, pháp nơi bản thân con, nơi người khác hay nơi cả hai. Quán ở đây có nghĩa là thấy biết thân thọ tâm pháp như chúng là chứ không qua khái niệm, tư tưởng, quan niệm nào cả.
Câu hỏi:
Con chào Thầy. Thầy cho con hỏi:<p>
1. Nghĩa của chữ "ý" trong (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) và nó có đồng nghĩa với chữ "tâm" trong chữ thân tâm không?<p>
2. Thầy có thể cho con hỏi nghĩa của chữ "pháp" trong quán niệm pháp có phải là chữ pháp trong vạn pháp hay là chữ pháp là đối tượng của ý?<p>
3. Thầy hoan hỷ chỉ cho con xem con hiểu một cách đơn giản và định thực hành thế này có đúng không. Con hiểu quán niệm thân là lặng ngắm, lặng nghe tất cả các diễn biến của thân trong mọi hoạt động hằng ngày. Quán niệm thọ là lặng nghe các cảm giác như đau, buồn, chán nản, mệt mỏi... Quán niệm tâm là lặng nghe các suy nghĩ khi định làm một việc gì đó, khi thất niệm, cũng như tạp niệm... Quán niệm pháp thì con chưa hiểu rõ.<p>
Con xin cảm ơn thầy và chúc thầy luôn mạnh khỏe an lạc
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Ý thuộc về tâm hay danh. Mắt, tai, mũi, lưỡi, thân thuộc về thân hay sắc.
2) Pháp trong niệm pháp gồm: 5 triền cái, 5 uẩn, 12 xứ, 7 Giác Chi, 4 Diệu Đế.
3) Trở về trọn vẹn trong sáng với những hoạt động, tư thế hay trạng thái của thân gọi là niệm thân; với những cảm giác, cảm xúc gọi là niệm thọ; với hoạt động, phàn ứng, trạng thái tâm gọi là niệm tâm; với sự diễn biến hay sinh diệt của 5 triền cái, 5 uẩn v.v... gọi là niệm pháp. Nếu con lặng nghe theo nghĩa trở về trọn vẹn trong sáng với thực tại thân thọ tâm pháp thì đúng, còn nếu lặng nghe để tìm kiếm hay đạt được điều gì thì không đúng với ý nghĩa của quán chiếu trong thiền Vipassanā.
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy, con đọc kinh Tăng Chi trong phẩm Thiên Định có nói về một pháp là thân hành niệm. Kính Thầy chỉ dạy cho con biết thực hành thân hành niệm là như thế nào? Con có nghe về Tứ Niệm Xứ, vậy thân hành niệm và niệm thân trong Tứ Niệm Xứ cách thực hành giống và khác như thế nào ạ? Con cám ơn Thầy.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Niệm thân trong kinh Thân Hành Niệm và niệm thân trong kinh Tứ Niệm Xứ tuy đối tượng hầu như giống nhau nhưng hướng thực hành lại khác. Trong bài kinh Thân Hành Niệm thì niệm thân được xem là đề mục thiền định để đắc các bậc thiền sắc giới, nhưng trong kinh Tứ Niệm Xứ niệm thân lại là đề mục thiền tuệ để thấy ra bản chất thật của thân.
Trong thiền định hành giả sử dụng hai chi thiền tầm và tứ trên các đối tượng thân với mục đích định tâm, còn trong thiền tuệ thì hành giả sử dụng chánh niệm và tỉnh giác trên các đối tượng thân ấy với mục đích thấy ra thực tánh chân đế của các sắc pháp. Con cần thấy rõ sự khác biệt giữa pháp hành thiền định và thiền tuệ thì mới biết cách xử lý các đối tượng thân ấy khác nhau thế nào.
Câu hỏi:
Thưa Thầy!
Trong Kinh Nikāya có nói: "Con đường độc đạo của bốn niệm xứ". Mong Thầy hoan hỷ, giảng rộng nghĩa cho con hiểu.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Tứ Niệm xứ là con đường độc đạo vì nó chỉ đưa về tự tánh Niết-bàn chứ không đi đến bất kỳ đâu khác ở bên ngoài.
