Sách thầy viết có bán ở các nhà sách như Văn Thành, Trí Tuệ v.v... và phòng phát hành ở chùa Bửu long cũng có đủ bộ. Nếu ở tỉnh xa có thể nhờ phòng phát hành gởi đến tận địa chỉ của con. Số điện thoại liên lạc: 01228608925.

1) Một sự thật đức Phật chỉ bày trong Kinh đương nhiên là sự thật đó không thể khác, nhưng mỗi người có thể tuỳ khả năng hay trình độ của mình mà hiểu hoặc thấy một khía cạnh nào đó của sự thật nên tất nhiên là giảng khác nhau. Nếu giảng sự thật ấy ở góc độ vị ấy thấy biết thật sự thì vẫn đúng tuy chưa đúng toàn diện, chỉ sợ vị ấy không thấy sự thật mà giảng theo ý mình mới là nguy hại.

2) Đúng, điều quan trọng là thấy ra được mọi ý đồ, mọi thái độ của tâm thức bản ngã, nếu không tà kiến và tham ái của bản ngã tạo ra nghiệp lực như con nói sẽ dẫn dắt con đi dù con tưởng mình đang tu tập để đạt được cứu cánh lý tưởng. Tinh tấn chánh niệm tỉnh giác chính là trở về trọn vẹn tỉnh thức với thực tại đang là để thấy rõ thân, thọ, tâm, pháp không phải là ta, của ta hoặc tự ngã của ta.

Câu Pháp Cú 110 có thể dịch lại sát nghĩa như sau:

Ai sống một trăm năm

Ác giới, không định tĩnh

Tốt hơn sống một ngày

Có giới hạnh, định tĩnh.

Và câu Pháp Cú 111 có thể dịch lại như sau:

Ai sống một trăm năm

Không sáng suốt, định tĩnh

Tốt hơn sống một ngày

Tâm sáng suốt, định tĩnh.

Nguyên bài kệ 778 trong Kinh Hang Động (gồm 8 bài kệ từ 772 đến 779) như sau:

Hãy nhiếp phục ước muốn,
Ðối với hai cực đoan,
Nhờ liễu tri các xúc,
Không còn có tham đắm,
Cái gì tự ngã trách,
Cái ấy không có làm,
Bậc trí không bị nhớp,
Bởi những gì thấy nghe.

Tự ngã ở đây có nghĩa là lương tri, lương tâm, tính giác. Bài kệ này có thể hiểu như sau (do một số hành giả vào hang động tu luyện với lòng mong muốn đạt được những sở đắc nên bị trói buộc, đắm chìm trong tà kiến và tham ái muốn trở thành nên đức Phật dạy các tỳ kheo): Bậc trí không bị ô nhiễm bởi những gì thấy nghe (ngửi nếm xúc chạm và biết) nhờ vị ấy không làm điều gì lương tri không cho phép. Do vậy, đừng mong cầu trở thành hoặc hủy diệt (bước tới hoặc dừng lại, lợi dưỡng hoặc khổ hạnh, đời này hoặc đời sau v.v...), chỉ cần ngay nơi các xúc của căn trần tại đây và bây giờ tâm thấy biết minh bạch không tham ưu, thủ xả là được.

Kinh này không có trong Chánh Tạng Nguyên Thủy (kết tập 3 tháng sau khi đức Phật nhập diệt), mà được trước tác sớm nhất cũng hơn 600 năm sau Phật lịch, mang tính triết học của thời kỳ Tượng Pháp (các nhân vật chỉ có tính biểu tượng chứ không phải là nhân vật thật). Chủ yếu kinh này có ý phá chấp đối với các pháp chế định tục đế để đề cao pháp thực tánh chân đế.

Tuy nhiên vì kinh dùng biểu tượng cho sự chấp trước là các bậc Thánh đại đệ tử của đức Phật, còn sự phá chấp lại là một cư sĩ bệnh hoạn nên đã phá chấp một cách quá đáng, thậm chí bôi bác, nên hóa ra vô tình lại rơi vào một loại chấp khác còn nguy hiểm hơn. Thực ra chân đế thì vô ngôn, kinh này lại dùng biểu tượng và ngôn luận để hiển bày chân đế thì đã tự mâu thuẫn rồi! Đúng là:

"Rằng hay thì thật là hay

Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào!"

 Việc này rất khó đánh giá, cứ làm với thiện tâm là được. Tuy Kinh điển không thể nào phản ánh trung thực hoàn toàn lời dạy của đức Phật, nhất là từ các bản dịch, nhưng Tam Tạng vẫn giúp ích cho chúng ta rất nhiều trong pháp học và pháp hành. Hiểu thế nào là tuỳ trình độ mỗi người, người có thực chứng thì dù lời văn có sai họ vẫn thấy ra sự thật, không thể nhầm lẫn được.

Ở Hải Dương không có chùa Phật Giáo Nguyên Thuỷ vì vậy con nên vào các trang web Phật Giáo Nguyên Thuỷ để đọc kinh sách. Trong trang web này con vào mục Thư Viện để đọc những cuốn sách như Con Đường Hạnh Phúc, Đức Phật và Phật Pháp, Thực Tại Hiện Tiền, Sống Trong Thực Tại v.v... Sau đó con có thể đọc thẳng vào Kinh Tạng. Về Thiền thì con vào mục Pháp Thoại để nghe hướng dẫn, khi nào hiểu rõ rồi mới thực hành. Chúc con tìm được Chánh Pháp.

 1) Tứ chánh cần được sử dụng ở nhiều mức độ khác nhau tuỳ căn cơ trình độ mỗi người. Đối với người làm ác thì nỗ lực làm thiện là "lấy thiện bỏ ác" hiểu theo nghĩa thấp nhất, có tham dự của bản ngã. Thực ra, đó chỉ mới là "tứ cần" chứ chưa phải là tứ chánh cần. Theo nguyên lý tứ chánh cần "thiện tăng thì ác tự giảm" chứ không cần nỗ lực "lấy bỏ" bỏ gì cả. Giống như mặt trời lên thì đêm tối tự diệt, trong đó không có cố gắng nào theo nghĩa nỗ lực của bản ngã cả. Như vậy, ở mức độ thấy pháp tự nhiên, vô ngã, thì tánh biết tự ứng sự thận trọng chú tâm quan sát, tự trở về trọn vẹn tỉnh thức, tự sáng suốt định tỉnh trong lành, tự rỗng rang lặng lẽ trong sáng, chính là lúc tinh tấn chánh niệm tỉnh giác miên mật nhất, và đó cũng chính là lúc thể hiện tứ chánh cần cao nhất vậy.

2) Theo thầy hiểu thì định nghĩa Dục như vậy không đúng. Dục (chanda) trong tứ như ý túc không phải là tham dục (lobha) hay ái dục (tanha). Dục ở đây là ý muốn khi có nhu cầu thật sự cần thiết, như đói muốn ăn, khát muốn uống, đau khổ muốn thấy nguyên nhân v.v... Nhưng muốn diệt khổ cho mau để được sung sướng thì đó là ái dục, cho dù muốn sở hữu Niết-bàn để được an lạc đi nữa thì vẫn còn cái ngã tham ái. Muốn thấy rõ đâu là khổ, đâu là nguyên nhân sự khổ, đâu là chánh đạo, đâu thật sự là Niết-bàn, đó là Như Ý Túc cao nhất của người hành đạo. Vì vậy, người thường sống tinh tấn cánh niệm tỉnh giác chính là người hành bốn Như Ý Túc cao nhất vậy.

3) Định nào do bản ngã tạo nên dù là tứ thiền bát định vẫn còn ở trong tam giới nên không phải là chánh định, định nào do vô ngã vô vi (thật sự ly dục, ly bất thiện pháp) mà có thì đó là Chánh Định trong bát Chánh Đạo. Con nên đọc cuốn Sống Trong Thực Tại, trong đó thầy đã trình bày rất rõ những điều con thắc mắc.

Quên như vậy mới đúng đó con, nhớ những chữ nghĩa chế định làm gì cho mệt. Khi đã tiêu hoá thì thức ăn đã thành xương, thành máu, thành năng lượng rồi đâu còn là cơm rau gì nữa. Khi nói pháp thầy chỉ mong người nghe thấy ra sự thật mà họ đang có chứ không mong họ nhớ lời thầy. Thầy thấy rất nhiều người lặp lại lời thầy y nguyên nhưng xem ra chẳng thấy gì cả.

Học đạo con nên quên hết để nó biến thành chính sự sống nơi con. Sự thật ở khắp mọi nơi, nhìn đâu cũng thấy nên Phật chỉ khai thị ngay đó thôi, ai thấy được là xong. Ngài Assaji nghe Phật giảng Tứ Diệu Đế mà giác ngộ nhưng khi đạo sĩ Sariputta hỏi Phật dạy gì thì ngài lại nói chỉ 4 câu kệ mà vẫn lột tả 4 chân lý đúng với trường hợp thời-vị-tính của Sariputta nên vị đạo sĩ này cũng ngộ ngay. Nếu là vị Tăng nhớ đầy ắp chữ nghĩa khi được hỏi như vậy ắt sẽ đọc lại nguyên văn bài kinh Tứ Diệu Đế rồi! Đó là vì vị ấy chưa tiêu hoá chữ nghĩa thành sự thật nên đọc đi đọc lại mà chẳng ai ngộ gì cả! Không ngộ nên chú giải lung tung mà thành ra nhiều tông nhiều phái..., và cuối cùng thành ra mạt pháp! Khi con mục diện sự thật thì không bao giờ quên mà cũng chẳng bao giờ cần nhớ.

Quên đi, nhớ mãi làm chi

Chân như trước mặt, nhớ gì lời kinh

Sao không nhớ lại chính mình,

Nhớ kinh, chẳng thấy vô minh trên đầu?

Nếu đọc trực tiếp Kinh Bộ con nên đọc Kinh Trung Bộ (Majjhima Nikāya) trước, nếu đọc sách con nên đọc cuốn Đức Phật và Phật Pháp (The Buddha and His Teachings, tác giả là Narada; dịch giả là Phạm Kim Khánh) trước.