Con đừng lý luận, khi lý luận con chỉ nghĩ đến cái sinh cái diệt của đối tượng mà quên mất sự sinh sự diệt của chính cái tâm lý luận ấy. Và khi nghĩ đến cái sinh cái diệt của đối tượng thì nó đã sinh diệt mất rồi. Vậy chỉ thấy thôi, như thế nào thì thấy như thế thôi gọi là thấy sinh diệt vậy.

Không phải chỉ ngũ uẩn mới vô ngã mà nói chung mọi sự mọi vật (vạn pháp) đều chỉ như nó đang là thôi chứ không thể gán cho nó bất cứ khái niệm nào. Vốn nó là vậy chứ không như mình nghĩ nó là thế này hay thế kia. Thí dụ cho cái thân này, cảm giác này, cảm xúc này, tư tưởng này là ta, là của ta đều không đúng sự thật.

Đôi lúc thấy được thân này, thọ này, tư tưởng này là vô thường, là giả hợp nên biết rằng chúng không phải ta và của ta nhưng lại nghĩ rằng bản tâm, bản tánh là tự ngã hay bản ngã của ta. Nghĩa là còn chấp rằng ta có cái gì đó thường tồn bất biến thì vẫn không đúng. Dù có cái không sinh không diệt nhưng đó là pháp tự nhiên chứ không thể gán cho nó là tự ngã của ta được. 

Xin ghi nhận thiện chí của con. Cảm ơn con.

Cha mẹ thương con quy y cho con cái cũng tốt, tuy nhiên khi lớn lên con cái có quyền chấp nhận hay phủ nhận việc quy y đó. Nhưng chấp nhận hay phủ nhận vẫn không quan trọng mà có hiểu đúng và hành đúng hay không mới là chủ yếu. Nếu chấp nhận mà không hiểu không hành đúng thì cũng như không. Còn phủ nhận vì không hiểu đúng ý nghĩa của việc quy y thì càng tồi tệ hơn.

Còn việc quy y lại mỗi ngày, dù đã quy y đúng pháp, là việc nên làm để nhắc nhở mình luôn sống trong sự dẫn đạo của Tam Bảo. Phật Bảo dẫn đạo qua tâm sáng suốt khi con hành động, nói năng, suy nghĩ. Pháp Bảo dẫn đạo qua tâm định tĩnh khi con sinh hoạt hàng ngày. Tăng Bảo dẫn đạo qua thân khẩu ý trong lành thanh tịnh từng giây từng phút. Nghi thức hay pháp danh không phải là vấn đề quan trọng.

Con nói đẹp - xấu trên dung mạo hay trong tâm hồn? Có 4 trường hợp:

- Mặt xấu tâm xấu

- Mặt xấu tâm đẹp

- Mặt đẹp tâm xấu

- Mặt đẹp tâm đẹp

Trong 4 trường hợp trên thì dù dung mạo đẹp hay xấu mà tâm hồn đẹp là được. Người mặt đẹp tâm xấu dễ khiến người ham vẻ bề ngoài sinh tâm tham muốn mà tạo nghiệp bất thiện. Người mặt xấu tâm xấu dễ khiến người ta ghét nên sinh tâm sân hận mà tạo nghiệp bất thiện. Còn người xấu có tạo nghiệp hay không tùy vào thái độ tâm chứ không do xấu đẹp bên ngoài.

Chân lý ở khắp nơi

Thấy nghe đều hiển hiện

Ngay đó lòng thảnh thơi

Vô chiêu, vô ngã - pháp.

Ngày 15/10 âm lịch tức 26/11/2015.

Chuyện này khó nói lắm. Không ít người có gia đình con cái khổ hơn sống một mình. Như vừa rồi báo chí đăng cậu nghịch tử đánh đập cha trọng thương nằm bệnh viện cho đến chết, rồi đánh mắng mẹ suốt ngày để bà chịu không nổi ra khỏi nhà cho cậu chiếm đoạt gia tài. Đâu là phúc đâu là họa mấy ai lường được!

Nếu có phước thì ở một mình cũng có người lo, không phước thì có gia đình con cái chỉ chuốc thêm khổ não mà thôi. Vậy lập gia đình hay không một phần tùy nhận thức của con, một phần tùy vào duyên nghiệp mà con đã tạo và một phần nữa tùy vào sự vận hành của pháp. Tốt nhất con nên giữ gốc của sự sống là sáng suốt và đạo đức mới được.  

Câu hỏi của con không rõ ràng, có thể do con dùng từ thiếu chính xác nên thầy không biết con muốn hỏi gì để trả lời. Vậy cho thầy hỏi lại: Ý con nói cầu nguyện là bày tỏ tâm nguyện hay cầu xin? Nhu cầu hay mong cầu? Cứu độ hay cứu giúp? Quyền lực thiêng liêng là ám chỉ uy quyền của thần linh hay nguyên lý của pháp?

1) Nếu cầu nguyện là bày tỏ tâm nguyện (thệ nguyện) thì Phật giáo Theravàda có cầu nguyện, thí dụ như nguyện tâm luôn thanh tịnh trong sáng, nguyện sống vô ngã vị tha, nguyện cho tất cả chúng sanh thấy ra chánh pháp v.v...Nhưng nếu cầu nguyện là cầu xin thì ai muốn cầu cứ cầu chứ Phật giáo Theravàda không khuyến khích.

2) Nhu cầu khác xa với mong cầu. Nhu cầu là điều cần thiết không thể thiếu, còn mong cầu thì ai mong mới cầu chứ đó không phải là nhu cầu tất yếu của mọi người. Theo Phật giáo Theravàda nhu cầu tâm linh của người Phật từ là sống đúng Bát Chánh Đạo, chứ không mong cầu được Phật, Bồ-tát hoặc Thần linh biệt đãi cho riêng mình.

3) Nếu cứu độ là quyền năng cho người mê được giác ngộ giải thoát thì Phật Giáo Theravàda không chấp nhận, nhưng nếu có nghĩa là khai thị cho người si mê lầm lạc thấy ra đường chơn lẽ chánh để tự biết chuyển mê khai ngộ thì đó là sứ mạng của bất cứ ai đã giác ngộ, không phải là đặc quyền của tông phái nào. Còn cứu giúp thì bất cứ ai cũng có thể cứu giúp người khác, nhưng có khi cầu thì không được mà không cầu lại được giúp.

4) Phật giáo Theravàda không dựa dẫm vào quyền lực thiêng liêng của bất kỳ cá nhân nào mà chỉ tuân theo nguyên lý của pháp (Y pháp bất y nhân). Nguồn lực thiêng liêng nhất đó là pháp nên đức Phật dạy "Pháp hộ trì người hành đúng pháp". Vậy người sống đúng pháp sẽ được mọi nguồn lực thiêng liêng che chở, dù lực đó là nguyên lý nhân quả hay thần linh, Thượng Đế.

Sàdhu lành thay!