Hỏi Đáp Phật Pháp
Mục này được thực hiện nhằm tạo cơ hội cho chư huynh đệ, đạo hữu sống cách xa nhau có thể chia sẻ kinh nghiệm tu tập, hoặc trao đổi những vấn đề nan giải trong Pháp học cũng như Pháp hành, để cùng nhau tìm hiểu, bàn bạc, góp ý bổ túc, hầu giúp nhau điều chỉnh chánh kiến trong biển Phật Pháp mênh mông, sâu thẳm và vi diệu.
Với tiêu chí đó, đề nghị quý vị không nên đặt những câu hỏi quá xa vời thực tại tu học của mình hoặc những vấn đề chi ly có tính tầm chương trích cú trong kinh điển, vì điều đó mỗi người có thể tự tra cứu lấy để khỏi làm mất thì giờ của huynh đệ đồng đạo.
Để gởi câu hỏi, xin nhập vào mẫu bên dưới, chúng tôi sẽ cập nhật câu trả lời lên website trong thời gian sớm nhất.
Danh mục Hỏi Đáp Phật Pháp
Ngày gửi: 14-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa Sư,<p>
Xin Sư hoan hỷ giải thích cho con tại sao KHÔNG - VÔ TƯỚNG - VÔ TÁC được đức Phật dạy là TAM GIẢI THOÁT MÔN, người tu học sử dụng nguyên lý TAM GIẢI THOÁT MÔN này như thế nào để có lợi ích thiết thực trong đời sống?<p>
Con thành kính tri ân Sư.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
KHÔNG (suññatā) là vì tất cả các pháp đều vô ngã, nên người quan sát thấy bản chất vô ngã của pháp thì chứng được không giải thoát tức không còn chấp thủ vào ngã kiến "Ta" và "của Ta". VÔ TƯỚNG (animitta) là vì tất cả pháp có sinh thành, có hình tướng đều vô thường nên người quan sát thấy bản chất vô thường của pháp tướng thì chứng được vô tướng giải thoát tức không còn chấp thủ vào bất kỳ một tướng hữu vi nào. VÔ NGUYỆN (appanihita) còn gọi là vô cầu hoặc vô tác, vì tất cả pháp do mong cầu do tạo tác mà có đều là khổ nên người quan sát thấy bản chất khổ của pháp tác thành thì chứng được vô nguyện giải thoát tức không mong cầu bất kỳ một sở đắc nào nữa. Đó là ý nghĩa của TAM GIẢI THOÁT MÔN đúng hướng Đạo đế, Diệt đế.
Điều này rất quan trọng vì nhắc nhở người tu hành không nên mong cầu sở đắc trạng thái an lạc lý tưởng mà nỗ lực tạo tác để trở thành - mà người ấy ảo tưởng là đang tinh tấn tu hành - nhưng chỉ rơi vào hữu nguyện hệ lụy chứ không phải là Vô nguyện giải thoát. Khi một người nỗ lực tu hành vì nghĩ rằng sẽ đạt được một cảnh giới, một sở đắc, một trạng thái thường hằng lý tưởng - mà người ấy ảo tưởng là đang tinh tấn tu hành - nhưng chỉ rơi vào hữu tướng hệ lụy chứ không phải là Vô tướng giải thoát. Và khi một người nỗ lực tu hành để cho mình trở thành ngày càng hoàn hảo hơn theo một mẫu lý tưởng nào đó - mà người ấy ảo tưởng là đang tinh tấn tu hành - nhưng chỉ rơi vào hữu ngã hệ lụy chứ không phải là Không giải thoát. Tu như vậy chỉ đạt đến TAM HỆ LỤY MÔN theo hướng Khổ đế, Tập đế mà thôi.
Ngày gửi: 13-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa thầy! Con hiểu như thế này không biết có đúng không: <p>
Bản ngã được tạo ra do nhận thức sai lầm của quá trình ngũ uẩn. Đó là tưởng nhận biết đối tượng qua khái niệm. Dựa vào thọ và tưởng biết đối tượng sai nên hành phản ứng tạo tác tham sân si. Nhận thức đúng là biết đối tượng đúng với thực tánh pháp và không phản ứng can thiệp vào sự vận hành của pháp. Xin thầy cho con ý kiến <p>
Con chúc thầy luôn khỏe mạnh. Con xin cảm ơn thầy.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Đúng rồi. Bản ngã chỉ là ảo tưởng, hoàn toàn không có thực, nó như là ảo ảnh trong một giấc chiêm bao mà ngũ uẩn đi lệch hướng tạo ra. Tỉnh dậy thì liền trở lại thế giới bình thường của thực tánh pháp. Đó chính là "Bình thường Tâm thị Đạo" của Nam Tuyền hay "Tri thường viết minh" trong "Đạo thường" của Lão Tử vậy. Ngũ uẩn trong tướng dụng tự nhiên thì không sai, nhưng khi nó tích tập kinh nghiệm thành sở tri sở đắc rồi chấp thủ lấy đó làm ta và của ta tách biệt với pháp thì mới hình thành bản ngã.
Do đó ngũ uẩn nguyên là gốc của quá trình nhận thức và xử lý thông tin tự nhiên, mà yếu tố cơ bản không thể thiếu là xúc, thọ, tưởng, tư, tác ý... trong đó nếu hành mà cơ bản là tư không phải là phản ứng tạo tác lăng xăng để trở thành và chồng chất thêm nhân quả nghiệp báo của cái ta lý trí vọng thức, mà là sự soi chiếu từ gốc của tánh biết là ngũ căn tín-tấn-niệm-định-tuệ thì nó trở thành đại dụng của hậu đắc trí trên đường hoàn thành phần tướng dụng của tuệ giác.
Ngày gửi: 12-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa thầy！Con xin thầy giải đáp giúp con với ạ.<p>
Con là thiền sinh Vipassana học dưới sự hướng dẫn của các thiền sư phụ tá của thầy S.N Goenka. Con cảm thấy rằng mình đang đi trên con đường đúng. Nhưng có người nói với con rằng: phải học Kinh, Luật, Luận để khi tu tập nếu gặp trở ngại còn biết cách xử lý. Con nhớ lời Đức Phật dạy, con đường giới định tuệ sẽ đưa tới giải thoát. Vậy con thực hành theo giới định tuệ có phải đã có pháp học trong đó không hay con còn phải học thêm kinh luật luận như người ta bảo? <p>
Con xin thầy chỉ dẫn cho con.
Con cảm ơn thầy và con xin đảnh lễ thầy!
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Đúng là cần thông suốt pháp học mới nên hành. Hành theo một phương pháp dù có hiệu quả cách mấy mà không nắm vững nguyên lý cũng chẳng khác nào biết cách đào đất nhưng không biết vàng ở đâu thì chỉ luống công vô ích. Tuy nhiên, pháp học không nhất thiết là phải học hết Kinh, Luật, Luận. Nếu có bậc thiện trí thức chỉ cho thì dù một câu mà thấy ra nguyên lý tu tập thì mới có thể hành đúng hướng mà không lệ thuộc vào phương pháp nào.
Một phương pháp chỉ có thể đạt được những kinh nghiệm cục bộ mang tính đối trị nên hầu như không có phương pháp nào đi đến chứng ngộ rốt ráo. Giống như một toa thuốc có thể giúp lành bệnh nên thấy rất hiệu nghiệm, nhưng hết bệnh này lại sinh bệnh khác chứ không phải là đã giải thoát khỏi bệnh hoàn toàn. Phương pháp là con dao hai lưỡi, lợi bất cập hại, nhất là khi đã lệ thuộc vào phương pháp đó thì nó sẽ trở thành trói buộc, khó thoát ra còn hơn là bước vào.
Ngày gửi: 12-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy, trước hết con xin được đảnh lễ Thầy. <p>
Đã lâu rồi, dù không có vấn đề gì về tu học nhưng con vẫn thường nghe Pháp thoại của Thầy và lên mục Hỏi đáp này để học hỏi thêm những lời giải đáp của Thầy cho các thắc mắc của các đạo hữu. <p>
Hôm nay con xin hỏi Thầy: <p>
1. Anh và chị của con bị bệnh ung thư. Trong cuốn Hương Vị Pháp Bảo của thiền sư Silananda có nói rằng, khi gia đình có người bị bệnh thì thỉnh chư Tăng đến nhà đọc tụng bài Kinh Thất Giác Chi thì có thể thuyên giảm bệnh. Nếu con muốn học bài Kinh này thì con tìm ở đâu? <p>
2. Theo như thông báo trên trang nhà Hộ Tông thì Thầy sẽ qua Úc châu hoằng pháp trong khoảng thời gian từ 25/10 đến 25/11/2013 có phải không Thầy? Con định về Việt Nam thăm Thầy, quý Sư và quý Cô cuối năm nay. Nhưng nếu Thầy qua Úc thì con sẽ đổi lại sang năm mới đi. <p>
Con cám ơn Thầy và kính chúc Thầy thân tâm an lạc và mọi Phật sự luôn viên mãn.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Kinh Thất Giác Chi, nếu thầy nhớ không lầm thì có trong cuốn Kinh Dành Cho Người Bệnh của Sư Hộ Pháp, ở phòng phát hành chùa Bửu Long có cho thỉnh. Hoặc con có thể vào đây để đọc:
http://www.budsas.org/uni/u-hophap/benh00.htm
2) Đúng là thầy sẽ đi Úc vào thời gian đó, và giảng ở Sydney vào tuần đầu tháng 11. Điện thoại liên lạc chỗ giảng là: +61 416 177 568.
Ngày gửi: 12-10-2013
Câu hỏi:
Kính bạch Thầy, <p>
Trước hết con xin đảnh lễ thầy với lòng biết ơn sâu kính nhất của con. Nhiều tháng qua con thường lên mạng, nghe, đọc và học được rất nhiều điều trên trang web của thầy, thật là hữu ích cho chúng sanh thời nay. Điều vi diệu nhất đối với hoàn cảnh của con qua cách giảng giải của thầy là thấy cả hai mặt của cuộc đời đều có lợi ích cho mình. Sự buông xả này thật là hay quá, nó như là trút bỏ được ngàn cân, làm cho con lại nhớ đến tinh thần bất nhị của Ngài Duy Ma Cật, đúng là khi tâm không phân biệt thì chẳng có gì để nói cả. Trong cuộc sống hàng ngày con cố gắng nhớ những gì học được đem vào ứng dụng, có khi được có khi không, khi thì nhớ, khi thì quên, nhưng quên rồi lại nhớ, càng nhớ con càng nhận ra lòng tham của chúng sanh thật là vô đáy thầy à, nó chẳng mỏi mệt và biết đủ đâu, con tự hổ thẹn với chính mình. Con xin thầy từ bi chỉ dạy rõ thêm để giúp con vượt khổ ở đời.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Vậy là còn hơn cả tuyệt vời rồi con còn muốn thêm gì nữa? Nếu con đã thấy cả hai mặt của cuộc sống đều có lợi ích cho sự giác ngộ ra sự thật thì khổ đau và hạnh phúc đều là bài học quý giá như nhau, sao con lại muốn vượt khổ? Không phải là vượt khổ mà là thấy khổ. Thấy ra trạng thái khổ tự nhiên khác với cái khổ do thái độ tâm lý tạo ra. Khi thấy được cái khổ tự nhiên mà không gia thêm thái độ tâm lý đối kháng, thì ngay nơi trạng thái khổ ấy vẫn không có cái khổ tâm lý mà Phật gọi là khổ đế, nên vẫn tự tại an lạc. Đó mới chính là chấm dứt cái nhân sinh khổ tâm lý.
Ngày gửi: 12-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa thầy, <p>
1- Tâm rỗng lặng, trong sáng và hồn nhiên là tâm không phê phán, khen chê, thấy đúng sai mà không sinh tâm kỳ thị... khi nhìn mọi sự, phải không, thưa thầy? <p>
2- Con quan sát thấy là khi nhìn mọi sự xảy ra bên ngoài, liên hệ hoặc không liên hệ trực tiếp với mình, bằng tâm rỗng lặng trong sáng không phê phán thì tương đối dễ hơn là nhìn những cảm xúc và suy nghĩ bên trong, phải không thưa thầy? Không lần nào con nhìn được những cảm xúc của mình khởi lên một cách trọn vẹn, lần nào cũng thất bại, con thấy thật là khó. Không biết là thầy có bí quyết gì không, xin dạy cho chúng con với. <p>
3- Cốt lõi pháp thiền mà thầy đang hướng dẫn nằm ở một chữ THẤY thôi, phải không thưa thầy? Nếu phải nói một câu cho cốt lõi của pháp hành thầy đang hướng dẫn, thì đó là câu gì, xin cho chúng con biết để làm hành trang trên đường tu tập giải thoát. <p>
Con kính thầy luôn được nhiều sức khỏe. Con cám ơn thầy nhiều lắm.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Đúng rồi. Tánh biết có thể phân biệt được mọi sự sai khác của tánh tướng thể dụng trên phương diện chân đế và ngay cả trên phương diện tục đế mặc dù qua phương tiện ý thức vẫn biết rõ mọi giá trị chế định tương đối nhưng nếu không bị ngã hóa thì cũng không phân chia nhị nguyên để kỳ thị hay chấp trước một chiều.
2) Đó là vì con vẫn cố ý thấy bằng ý thức phân biệt nên mới có khi thấy được khi không. Nếu con thấy một cách tự nhiên với tánh biết trong sáng hồn nhiên của tâm như con nói trên thì con sẽ không rơi vào hữu ý nắm bắt đối tượng nữa. Khi nhìn sự vật bên ngoài thì tâm vô tư hơn, vì không đồng hóa với khái niệm ta và của ta nên thấy mới rõ hơn mà không mệt, nhưng khi nhìn bên trong, vì con cho rằng cảm xúc, tư tưởng là ta hoặc của ta nên mới xen chủ ý vào mà thành ra có được có mất, đúng không?
3) Đừng lệ thuộc vào một câu nói cốt lõi nào cả, chỉ ngay đó mà thấy, trọn vẹn trong sáng, không tham ưu, không nương tựa, không nắm bắt bất cứ điều gì thì đó chính là cốt lõi của pháp rồi.
Ngày gửi: 12-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa sư, con là một người thiếu may mắn giữa cuộc đời vô thường, khổ, vô ngã này. Từ nhỏ con đã ý thức việc làm thiện và bất thiện. Gia đình con nghèo lại đông em nên con phải nghỉ học sớm để phụ cha mẹ lo cho gia đình. Con không được học nhiều, không được hiểu nhiều về Phật pháp nhưng con biết thế nào là nhân nghĩa, nhân từ,... <p>
Rồi con lập gia đình và đã đổ vỡ vì chồng con không chung thủy. Hằng đêm con đến chùa gần nhà để tụng Kinh. Mỗi đêm đến chùa con thấy rất vui, nhưng hình như con chưa vừa ý lắm thưa Thầy. Con luôn ước nguyện sao cho mình gặp được Thánh Tăng. <p>
Và rồi con lại quen một người bạn trai. Gia đình anh ấy tu theo Phật giáo Nam Tông, thế là con có duyên may gặp Thầy. Pháp danh Tịnh Minh là Thầy đặt cho con cách đây hơn 2 năm. Những năm qua, con đã học và hành theo những gì Thầy dạy qua băng đĩa và những lần lễ hội ở chùa mình. <p>
Nhưng thưa Thầy, con ăn chay trường hơn 10 năm nay, con thấy rất bình thường trong cuộc sống vì chay hay mặn thì cũng là ăn để sinh tồn mà thôi. Riêng anh bạn con rất khó chịu, anh nói con sống phản khoa học. Con hiểu mọi chuyện cứ để tùy duyên vậy, miễn sao ta thấy an lạc ngay hiện tại là hạnh phúc rồi phải không Thầy? Con xin Thầy hoan hỷ dạy con nói sao để mọi người không quan niệm giữa chay và mặn trong tu tập nữa. <p>
Con xin đảnh lễ Thầy.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Anh bạn con nói cũng có phần đúng. Con cứ ăn tự nhiên, rau trái nhiều thì tốt, nhưng không cố chấp lại càng tốt hơn. Vì khi cố chấp hay bị lệ thuộc vào một điều kiện quy định nào đó rồi thì chúng ta không còn tự do, sáng tạo và tinh tế trong nhận thức và hành vi nữa. Cái đúng cái sai luôn uyển chuyển tùy thời gian, không gian và tính chất của mỗi sự kiện, do đó không nên áp dụng một công thức có sẵn như một mẫu mực lý tưởng. Cái đúng trở thành sai khi không hợp thời, hợp chỗ và hợp với tính chất đặc thù của sự việc. Vậy con đừng tranh luận hay thuyết phục ai theo mình, chủ yếu là qua mọi sự có học ra bài học giác ngộ không mà thôi.
Ngày gửi: 12-10-2013
Câu hỏi:
Kính thưa thầy! <p>
Quan sát tâm, con thấy khi có một ý nghĩ khởi lên thì đều có ngôn từ kèm theo. Vậy vai trò của ngôn từ như thế nào trong việc tạo ra khái niệm và bản ngã. Mong thầy giải thích giùm con. Con chúc thầy nhiều sức khỏe. Con xin cảm ơn.
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Con đã thấy rồi thì còn giải thích gì nữa? Quan sát, khám phá, phát hiện ra sự hình thành khái niệm mới thú vị chứ giải thích thì chỉ là thông tin đáp ứng sự tò mò của lý trí mà thôi. Tư duy và ngôn ngữ đi đôi với nhau. Có hai cách tư duy, một là tư duy qua hình tượng hai là tư duy qua ngôn ngữ. Cả hai đều tạo thành khái niệm. Hình tượng thì tạo vật khái niệm (attha paññatti), ngôn ngữ thì tạo danh khái niệm (Nāma paññatti). Vì vậy có chánh tư duy thì cũng có chánh ngữ, tà tư duy thì cũng có tà ngữ đi theo. Nếu một người đầu óc không lặng yên - không "tùy cảm nhi ứng tùy ngộ nhi an" được - mà lúc nào cũng đầy ắp hình tượng và ngôn ngữ thì coi như tâm thần đang có vấn đề.
Ngày gửi: 11-10-2013
Câu hỏi:
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật! Kính thưa Thầy! Hoàn hảo trong tướng dụng mà Thầy nói đến là như thế nào ạ? Xin Thầy giải nghĩa thêm cho chúng con hiểu rốt ráo cái tướng dụng này.<p>
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
Thể tướng dụng của mỗi pháp trong thiên nhiên vốn là hoàn hảo (chân mỹ thiện), nhưng do nhận thức và hành vi của bản ngã lý trí không hoàn hảo nên con người đã thấy sai lệch theo ý mình, do đó cần có nhận thức hoàn hảo, trung thực từ tánh biết về thể tướng dụng tự nhiên của pháp mới giác ngộ giải thoát được. Điều này có thể thực hiện được khi tâm tịch lặng trong sáng. Không cần tìm hiểu trên định nghĩa về thể tướng dụng, con cứ quan sát pháp qua sự trực tiếp thể nghiệm rồi sẽ tự thấy ra thôi.
Ngày gửi: 11-10-2013
Câu hỏi:
Thầy kính, <p>
Đọc câu trả lời của thầy con giật mình vì không ngờ tâm mình còn nhiều yếu tố sâu xa như thế mà mình không biết. Từ trước đến giờ con cứ nghĩ sân là sân mà quên mất tâm sân còn có thể đi kèm với nhiều tâm khác. Con muốn xin hỏi thêm thầy về: <p>
1/ Con có đọc qua quyển Duy Biểu Học của thầy Nhất Hạnh và Năm quyển sách quí của thầy Thích Thiện Hoa. Mục đích là để biết trước tâm mình gồm có những yếu tố nào để phục vụ cho việc quán sát. Con không biết là đọc hai quyển đó đã đủ hết các dạng thức của tâm chưa. Lúc trước con cũng có đọc quyển Vi Diệu Pháp của thượng tọa Giác Chánh nhưng phức tạp, con không hiểu nổi. Xin thầy chỉ giùm con sách nào phù hợp và không quá khó hiểu. <p>
2/ Khi ngồi thiền con không tác ý đặt tâm tại đâu cả mà cứ để tự nhiên, thấy gì xuất hiện thì quan sát thứ đó. Có vài lần, con thấy có một ánh sáng trắng rất mạnh bùng lên từ phía trên cao. Con sợ quá nên quay sang quán thân và niệm Phật nên trạng thái đó tắt. Con làm vậy không biết có đúng không? Và tại sao lại có hiện tượng đó? <p>
Con xin cung kính tri ân thầy!
Xem Câu Trả Lời »
Trả lời:
1) Nếu con muốn tìm hiểu về tâm thì không nên bỏ qua môn Vi Diệu Pháp, môn học vi tế và sâu sắc hơn cả Duy Thức hay các sách về Tâm lý học và phân tâm học khác. Chỉ vì hầu hết sách nói về Vi Diệu Pháp ở trong nước chỉ nêu lên chi pháp mà không giảng giải rộng và thực nên khó hiểu và dễ chán. Toát yếu thì con nên đọc bộ Thắng Pháp Tập Yếu Luận của Hòa Thượng Minh Châu dịch để nắm cơ bản rồi nghiên cứu thêm mới không rối.
2) Con ngồi thiền như vậy là được, nhưng do con đặt yếu tố tịnh thuộc về định nhiều hơn yếu tố giác thuộc về tuệ, nên mới thấy ánh sáng là một trong những ấn chứng của thiền định, có thể lúc đó con gần vào được cận định. Nhưng tốt nhất là con nên thư giãn buông xả để cho tâm được an nhiên vô sự và rỗng lặng trong sáng thì định tuệ sẽ tự lặng lẽ chiếu soi, mà không cần nỗ lực của bản ngã. Khi hành giả cố gắng định tâm thì bản ngã đã xen vào rồi. Đó là định trong tam giới chứ không phải là định trong giới định tuệ thật sự.
