Tư vấn cho con một nghề thích hợp thì thầy không làm được. Thầy chỉ có thể giúp con hiểu thế nào là nghề chánh mạng, thế nào mà nghề tà mạng để con biết tự chọn nghề theo khả năng của mình mà không tà mạng là được.

Nói chung những nghề nào lợi mình hại người, nghĩa là kiếm được lợi nhuận trên sự đau khổ hay tổn hại của chúng sanh khác đều là tà mạng. Ví dụ nghề chăn nuôi, nghề sát sinh, buôn bán thịt cá, buôn bán rượu, chất độc, ma túy, buôn bán nô lệ, buôn bán vũ khí, hàng gian hàng giả v.v...

Nghề nào kiếm được lợi nhuận một cách chân chính, lợi mình lợi người, do công sức và trí tuệ mà có chứ không do gian xảo lừa gạt là chánh mạng. Tất nhiên làm một nghề chân chính để sống chân chính trong cuộc đời này là khó, nhưng chẳng thà sống kham khổ còn hơn sống sung sướng trên sự đau khổ của người khác. Vì đã là tội thì chỉ là khổ không thể là phúc được.

Phải xem thúc dục đó phát xuất từ sự vận hành của pháp tự nhiên hay  phát xuất từ ý đồ của bản ngã. Ví dụ như thúc dục của cơn đói hay thúc dục từ lòng tham ăn. Tất nhiên phát xuất từ cái gì thì cũng sẽ có duyên quả tương ứng với nhân phát xuất ra nó đang tiềm ẩn bên trong để chờ thời phát tiết.

Tốt nhất là cứ để tâm rỗng lặng trong sáng thì sẽ thấy biết mọi tiến trình nhân quả của pháp tự nhiên hay của cái ta ảo tưởng. Quan trọng là thấy ra được cái nhân nơi chính mình chứ không phải là biết được cái quả gì sẽ đến.

Phần lớn chúng ta có thói quen đánh giá, nhìn nhận, hành xử...  mọi vấn đề bằng lý trí chủ quan hoặc tình cảm riêng tư, nghĩa là phản ứng hay hành động theo kinh nghiệm, kiến thức, tư tưởng, quan niệm v.v... đã được lập trình sẵn trong tâm (hay trong đầu gì đó). Vì vậy, dường như ít ai thấy biết hay hành động một cách mới mẻ và trực tiếp từ tánh biết rỗng lặng trong sáng, mà chỉ là lặp lại kinh nghiệm quá khứ, những quan niệm hay thành kiến đã lâu đời. Điều này dễ dàng hình thành thói quen hay lối mòn khuôn sáo và chỉ còn hành động như con rối, bị điều khiển bởi cái ta cái ta ảo tưởng.

Thấy biết, hành xử trong sáng là khi tâm không bị tư tưởng, bản ngã và thời gian chi phối. Cái ta ảo tưởng luôn bị sa lầy trong quá khứ, hiện tại và vị lai nên không thể thật sự trong sáng được. Chỉ khi nào vắng bóng cái ta ảo tưởng thì hoạt động lý trí cùng với ý niệm thời gian cũng biến mất, lúc đó chỉ còn lại thực tại hiện tiền. Thấy biết thực tại hiện tiền chính là thấy biết trong sáng. Điều này được thể hiện qua chánh niệm tỉnh giác một cách tự nhiên và vô ngã, như đức Phật đã dạy trong kinh Tứ Niệm Xứ.

Đúng vậy. Khi hoàn toàn giác ngộ đức Phật tuyên bố đã phát hiện được người thợ làm nhà (bản ngã) và đã phá hủy toàn bộ cấu trúc ngôi nhà mà bản ngã đã dựng lên (ngũ uẩn). Đó là mấu chốt của sự tu tập. Do không nhận ra điều này,  nhiều người tu vẫn còn ảo tưởng cầu toàn cho bản ngã. Nhưng chính cái ta ảo tưởng không biết rằng pháp vốn đã hoàn toàn từ lúc bản ngã chưa sinh.

Thấy "Ta làm cái này, ta làm cái kia, ta thiện, ta ác..." thì đúng là vẫn còn trong vô minh trói buộc, chủ yếu là vì trong đó còn có cái ta ảo tưởng. Nhưng thấy rõ ràng "cái này thiện, cái này bất thiện" trong tính chất của hành động, nói năng, suy nghĩ mà không cố chấp phân biệt thì đó là trí tuệ. Khi nào phân biệt thiện ác theo quan niệm hoặc tình cảm cá nhân v.v... rồi đánh giá, phê phán chủ quan mới là trói buộc của bản ngã vô minh ái dục. Cần thấy rõ giữa sự phân biệt thiện ác của cái ta lý trí, tình cảm với sự phân minh thiện ác của trí tuệ phát xuất từ tánh biết rỗng lặng trong sáng. 

Phật Giáo Phát Triển chia ra Thiền Tông và Tịnh Độ Tông riêng nên mới có tình trạng đã theo tông phái nào thì phải tuân thủ theo yếu chỉ của tông phái đó. Thực ra trong Phật Giáo Nguyên Thủy, hành thiền hay niệm Phật đều là những pháp thể hiện Giới Định Tuệ, Bát Chánh Đạo  v.v... nên Phật tử có quyền chọn lựa pháp nào thích hợp với căn cơ trình độ của mình, cũng có thể kết hợp nhiều pháp vào việc tu hành. Ví dụ, người hành thiền tuệ có thể bổ sung thêm niệm Phật, niệm tâm từ, niệm bất tịnh, niệm sự chết v.v...

Tinh chuyên một tông môn cũng tốt nhưng cũng dễ bị dính mắc vào một phương tiện, nên đôi khi còn đả phá phương tiện khác, sinh ra tình trạng chia rẻ tông môn hệ phái. Ngày nay nếu Phật tử thấy thích hợp với pháp môn phương tiện nào thì cứ hành theo, sau đó nếu thấy không khai mở được gì mà còn bị trói buộc thêm thì thay đổi pháp môn phương tiện khác. Nếu thấy 2 pháp môn đều hay thì cứ hành cả hai.

Tốt hơn hết là nên học hỏi để nắm vững cốt lõi của Giáo Pháp trước rồi mới thực hành thì mới khám phá được chân lý một cách toàn diện, nếu không chỉ như người mù rờ voi, dù có rờ được gì bằng cả hai tay thì cũng chỉ là kinh nghiệm cục bộ. Cũng vậy, nếu không thấy được cốt lõi của Phật Pháp thì dù có thiền tịnh song tu cũng chỉ bắt cá hai tay mà thôi.

Đúng vậy, thực hành không phải là cứ áp dụng một công thức rồi lặp đi lặp lại mãi mà là luôn luôn khám phá, phát hiện những điều mới mẻ với một tâm thái tự do sáng tạo. Thực hành được đức Phật gọi là tu học (sikkhati). Học để điều chỉnh nhận thức cho đúng, tu là để điều chỉnh hành vi cho đúng, hai điều này có quan hệ mật thiết với nhau. Học từ Giáo Pháp gọi là pháp học, học từ thực tại gọi là pháp hành. Không y cứ trên thực tại để thể nghiệm thì thực hành chỉ là rập khuôn theo tư tưởng của người khác. Con đã đi rất đúng.

Từ Dàna trong tiếng Pàli có hai nghĩa chính: 1) Xả ly sự dính mắc trong của cải vật chất phát xuất từ lòng tham lam ích kỷ của bản ngã. 2) Giúp đỡ, chia sẻ sự khó khăn, túng quẩn của người khác để thể hiện đức vô ngã vị tha. Cúng dường (Pùjà) Tam Bảo, cha mẹ, thầy tổ v.v... cũng là một hình thức dàna với lòng tri ân và tôn kính.

Việc làm từ thiện cũng là một hình thức dàna với những ý nghĩa như trên, tuy nhiên chỉ nên tùy duyên mà làm chứ không nên chủ trương luôn luôn phải cứu giúp người khác một cách chủ quan. Nếu đúng duyên mà mình không làm thì đúng là ích kỷ, ví dụ nhà hàng xóm bị cháy, đang lúc láng giềng đang gặp khó khăn, tất nhiên không thể làm ngơ mà không cứu giúp. Tóm lại, chủ trương cho hay không cho đều không đúng, mà cần phải biết rõ lúc nào nên cho lúc nào không nên cho, và khi cho thì phải đúng với những ý nghĩa nói trên, chứ không nên cho vì mục đích bất chính khác.