Đức Phật dạy: "Santi paramam sukham: Tịch tịnh là cực lạc" . Nghĩa là nơi đâu tâm tịch tịnh nơi đó là cực lạc. Cho nên có câu "Tùy kỳ tâm tịnh tức Phật Độ tịnh", vì vậy tâm thanh tịnh chính là cõi Cực Lạc Tịnh Độ rồi. Không phải là sau khi chết (thân hoại mạng chung) mới lên Cực Lạc, mà là sau khi "chết" đi cái bản ngã vọng động lăng xăng tìm cầu và tạo tác thì tâm liền tịch tịnh, nên ngay đó đã là Cực Lạc Tịnh Độ, chứ không cầu đâu xa. Vi vậy cổ đức mới nói một khi đã thanh tịnh thì "Bất lao đàn chỉ đáo Tây Phương", đến Tây Phương mà không mất sát-na nào có nghĩa là ngay đó đã trở thành Tây Phương rồi, khỏi nhọc công (bất lao) đi tìm đâu cả. Tóm lại, cứ tu sao mà thân khẩu ý, tức hành động, nói năng, suy nghĩ thanh tịnh là có cực lạc ngay, đừng lo lắng vọng cầu gì cả. Khi thân khẩu ý thanh tịnh thì tánh biết rỗng lặng trong sáng (vô lượng quang) sẽ soi sáng dẫn dắt con sống trong giác ngộ giải thoát (điều này được biểu tượng thành đức Phật Vô Lượng Quang tiếp dẫn vào cõi Tây Phương).

Có ba mức độ chuyển hóa:

- Khi chưa thấy vô ngã thì chuyền hóa có nghĩa là cố gắng tu luyện cho bản ngã tốt đẹp hơn và trong sạch hơn. Điều này cũng tốt trong vòng tục đế, để ổn định cuộc sống một cách tương đối.

- Khi bắt đầu thấy vô ngã thì chuyền hóa có nghĩa là chỉ cần lắng nghe quan sát pháp để học ra tính chuyển hóa tự nhiên trong vận hành của pháp hơn là can thiệp hay chuyển hóa theo ý mình. Như vậy, ở giai đoạn này, chuyển hóa là thấy pháp và sống tùy thuận pháp.

- Khi đã hoàn toàn vô ngã thì cố ý chuyển hóa hay chuyển hóa tự nhiên đều tùy duyên thuận pháp, không còn chỗ nương tựa chấp trước, đó là bậc đã giác ngộ giải thoát, thong dong vô ngại.

Vậy tùy theo mức độ, tùy theo tình huống mà ứng xử. Chuyển hóa thì tùy duyên, quan trọng là thấy ra đâu là ngã đâu là pháp để không còn chấp ngã chấp pháp thì mới thong dong tự tại.

Trước hết phải định nghĩa lại từ phiền não vì rất nhiều người dùng nó với nghĩa đau khổ. Với nghĩa đó thì nên dùng từ nhiệt não, phiền khổ hay khổ não thì đúng hơn. Và đau khổ này thuộc về quả của nghiệp bất thiện. Còn phiền não (kilesa) lại thuộc về nghiệp nhân, là phản ứng tạo tác nghiệp bất thiện. Phiền não cụ thể là những tâm sở bất thiện như sau: Tham, sân, si, ngã mạn, tà kiến, hoài nghi, hôn trầm, trạo cử, vô tàm, vô quý trong đó bao hàm dục ái, hữu ái, sắc ái, vô sắc ái.

"Thấy phiền não" có 2 nghĩa: 1) Nếu phiền não được hiểu theo nghĩa đau khổ thì có hai loại: a) Bị chìm đắm trong đau khổ. b) Thấy thực tánh của đau khổ. 2) Nếu hiểu theo nghĩa những phản ứng tạo tác nhân bất thiện thì cũng có hai loại: a) Bị thúc đẩy sai sử bởi cái ta tạo tác bất thiện. b) Thấy ra sự lăng xăng tạo tác của bản ngã bất thiện... Ví dụ khi sân thấy sân, khi tham thấy tham...(Theo Kinh Tứ Niệm Xứ).

Trong 4 loại trên thì 1b là thấy thực tánh pháp trong quả của nghiệp; 2b là thấy thực tánh pháp trong nhân tác nghiệp. Thấy phiền não trong 2 loại này mới gọi là thấy pháp. Còn thấy phiền não trong loại 1a và 2a thì gọi là mê mờ trong nhân quả của pháp, vì vậy nói là bị phiền não thì đúng hơn là thấy phiền não, mà bị phiền não thì đúng là không thấy pháp. Nếu biết học bài học từ đau khổ, phiền não thì đau khổ phiền não có thể là chất lửa rèn dũa tôi luyện từ bi, nhẫn nại. Nhưng một khi đã bị phiền não tham sân si sai sử thì làm sao mà có được từ bi, nhẫn nại? Đó chính là ý nghĩa câu nói: "Khi mê bị pháp chuyển, khi ngộ mới chuyển pháp".

1) Thực hành để chứng nghiệm ý Kinh là cả một vấn đề. Nếu con đọc Kinh sách, nghiên cứu Phật Pháp nhưng hiểu sai thì lấy cái sai mà hành làm sao chứng nghiệm được ý Kinh? Nếu con hiểu đúng thì sẽ hành đúng, và  lúc đó hiểu, hành và chứng nghiệm hầu như là một, sao lại không dễ dàng? Hễ thấy khó thì coi chừng con hiểu còn sai đó. Vậy đừng vội hành khi chưa thật sự hiểu.

2) Ngừa bệnh hơn chữa bệnh. Cũng vậy đừng để lo âu sợ hãi diễn ra rồi mới lính quýnh không biết "phải làm thế nào". Khi con nói "phải làm thế nào" không phải cũng là lo âu sợ hãi đó sao? Người xưa nói: "Đừng để mất bò mới lo làm chuồng". Nếu hàng ngày con thường biết mình (chánh niệm tỉnh giác) khi hành động, nói năng, suy nghĩ thì lo âu sợ hãi sẽ khó mà phát sinh. Cho dù có thì con cũng sẽ biết lắng nghe nó một cách khách quan, trọn vẹn và thấy rằng nó là pháp duyên khởi, có sinh có diệt, chỉ cần không mê muội với nó là được, có gì phải lo ngại?

3) Mỗi người tu có mỗi tình huống khác nhau nhưng bản chất của pháp thì giống nhau. Con cứ ngay nơi tình huống của mình mà thấy để tự điều chỉnh nhận thức và hành vi cho đúng bản chất thật của pháp, chứ không cần bắt chước hay so sánh với ai để sinh ra phân tâm và ngã mạn.

Khi một người có nhiều tâm sân đến đỗi gây trở ngại cho chánh niệm tỉnh giác thì nên bổ túc bằng cách tu rải tâm từ. Tâm từ là một đề mục thiền định, nhưng rải tâm từ thì không cần phải vào nhất tâm an chỉ trong định xả, mà chỉ cần tâm dịu dàng, an tịnh, mát mẻ, hiền thiện và nhất là không sân là được. Khi hướng tâm vào trạng thái không sân cho đến lúc cảm nhận được sự an tịnh, dịu dàng, hiền thiện làm cho thân tâm mát mẻ trong lành thì tỏa năng lượng mát mẻ trong lành đó rộng ra tràn ngập cả căn phòng, rồi cả ngôi nhà, cả khu vườn, lan ra hàng xóm... mỗi ngày mỗi trải rộng ra cho đến khi tâm mát mẻ ấy trùm khắp tất cả không gian... Như vậy gọi là phát triển tâm từ vô lượng. khi đã thuần thục, nếu muốn có thể rải tâm từ đó đến những người cần rải tâm từ. Không nên chỉ ngồi lặp đi lặp lại câu "Nguyện cho tất cả chúng sanh được sự an vui" một cách máy móc, vô hồn.

Thực ra nếu một người hàng ngày có thể sống trong sáng suốt, định tĩnh, trong lành hoặc tinh tấn chánh niêm, tỉnh giác thì ngay lúc đó tâm không sân nên tự nó đã có tâm từ, không cần phải tu niệm tâm từ gì cả. Chính tâm từ này mới thật sự vô ngã vị tha, vì từ bi và trí tuệ luôn đi đôi với nhau. Chỉ khi tâm sân quá nhiều mới phải bổ túc pháp rải tâm từ mà thôi.